Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir, Nasıl Giderilir?

Günlük hayatta sık yaşadığınız ancak göz ardı ettiğiniz pek çok problemin ortak bir noktası olabilir: magnezyum eksikliği. Yorgunluk, uyku sorunları, baş ağrısı, hafıza problemleri ve kaygı gibi semptomlara yol açan magnezyum eksikliği; nadiren teşhis edilir. Üstelik bu sorunların çoğu günlük hayatın yorgunluğuna atfedildiği için çözüm aranmaz. Ancak bu eksikliğin giderilmesi semptomların hafifletilmesine, kronik hastalık riskinin azaltılmasına ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olabilir. Peki, magnezyum eksikliği nasıl belli olur ve nelere yol açar?

Magnezyum Nedir?

Magnezyum, sağlıklı bir vücut için gerekli olan minerallerden biridir. Vücuttaki pek çok sürecin yerine getirilmesinde aktif bir rol oynar. Magnezyumun vücuttaki temel görevlerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Kas ve sinir sisteminin düzgün çalışmasında etkilidir.
• Besinlerin enerjiye dönüştürülmesinde görev alır.
• Yeni proteinlerin oluşturulmasına yardımcı olur.
• DNA ve RNA yapımına katkı sağlar.

Magnezyum minerali vücut tarafından üretilemediği için besinler yoluyla vücuda alınır.

Magnezyum Çeşitleri Nelerdir?

Magnezyum minerali farklı formlarda bulunur. Bunlardan bazılarına kısaca değinelim:

Magnezyum Sitrat

Magnezyum sitrat, sitrik asitle bağlanan bir magnezyum bileşiğidir. Diğer magnezyum formlarına göre vücut tarafından daha kolay emilebilen magnezyum sitrat, en yaygın magnezyum takviyesi formlarından biridir. Genel olarak magnezyum seviyesini yükseltmesi ve müshil etkisi yaratmasından dolayı kabızlığın tedavisinde de kullanılır.

Magnezyum Oksit

Magnezyum oksit, magnezyum ve oksijeni birleştiren inorganik bir tuzudur. Düşük emilim oranına sahip olduğu için magnezyum eksikliğinin tedavisinde kullanılmaz. Ancak bu özelliği dolayısıyla kabızlık ve hazımsızlık gibi sindirim sorunlarının azaltılması için başvurulur.

Magnezyum Malat

Magnezyum malat, bazı meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunan malik aside sahiptir. Vücutta emilimi en yüksek magnezyum çeşitlerinden biridir. Bu nedenle magnezyum eksikliğinin tedavisinde öncelikli olarak başvurulabilir.

Magnezyum Glisinat

Magnezyum glisinat, magnezyum ve amino asit olan glisinin birleşiminden meydana gelir. Magnezyum bisglisinat adıyla da bilinir. Kolay sindirilebilen bir magnezyum çeşidi olduğu için vücuttaki magnezyum seviyesinin dengelemesinde etkilidir. Et, balık ve baklagiller gibi protein bakımından zengin pek çok gıdada bulunur. Aynı zamanda sakinleştirici etkisiyle kaygı, stres ve uyku problemlerinin hafifletilmesinde de kullanılabilir.

Magnezyum Sülfat

Magnezyum sülfat, multivitaminlerde ve bağımsız magnezyum takviyelerinde bulunabilen yaygın bir magnezyum çeşididir. Magnezyum eksikliğinin yanı sıra kabızlık tedavisinde de kullanılabilir.

Magnezyum Taurat

Taurin amino asidini içeren magnezyum taurat, kan şekeri ve kan basıncının düzenlenmesinde etkili rol oynar. Aynı zamanda kaygıyı doğal olarak azaltmak için iyi bir takviye seçeneği olabilir.

Magnezyum L-Treonat

Magnezyum l-treonat, yüksek emilime sahiptir. Bu nedenle magnezyum eksikliğinin giderilmesinde sıklıkla kullanılır. Bununla birlikte emilim potansiyelinden dolayı Alzheimer ve depresyon gibi rahatsızlıkların yönetilmesine de yardımcı olur.

Magnezyum Klorür

Magnezyum klorür, içeriğinde klor bulunan bir magnezyum tuzudur. Sindirim sisteminde iyi emildiği için öncelikli olarak tercih edilen takviyeler arasında yer alır. Magnezyum eksikliğinin tedavisinde kapsül veya tablet formları kullanılabilir.

Magnezyum Laktat

Magnezyum laktat, magnezyumun laktik asitle bağlanması sonucunda oluşan bir tuzdur. Bu magnezyum çeşidi asiditeyi düzenlemek veya yiyecek ve içecekleri güçlendirmek amacıyla bir gıda katkı maddesi olarak kullanılır. Kolay emilebildiği için özellikle düzenli olarak yüksek dozda magnezyum alması gereken bireyler için faydalı olabilir.

Magnezyum Ne İşe Yarar?

Vücuttaki her hücrede bulunan magnezyum, pek çok biyokimyasal reaksiyona katılır. Reaksiyonlarda yardımcı molekül olarak görev alan magnezyum, sağlıklı bir vücut döngüsü için olmazsa olmaz mineraller arasında yer alır.

Magnezyumun Faydaları Nelerdir?

Magnezyum eksikliğinin zararları uzun vadede vücudu olumsuz etkiler. Ancak magnezyum takviyeleri ve magnezyum içeren gıdaların düzenli tüketimi sayesinde bu olumsuz etkilerle baş edebilmek mümkündür.

Magnezyumun faydalarından bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Egzersiz Performansını Artırabilir: Magnezyumu diyetinize ekleyerek enerjinizi artırabilir ve egzersiz yaparken daha yüksek performans sergileyebilirsiniz.
• Depresyonun Etkisini Azaltmaya Yardımcı Olabilir: Magnezyum, ruh sağlığı ve beyin fonksiyonları üzerinde kritik bir rol oynar. Ayrıca magnezyum eksikliği depresyon riskini artırabilir. Dolayısıyla magnezyum takviyesi, depresyon belirtilerinin azalmasına katkı sağlayabilir.
• Kan Şekeri Seviyesinin Düzenlenmesini Destekleyebilir: Düşük magnezyum seviyesi vücudun kan şekerini düzenleme fonksiyonunu olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca magnezyum eksikliğinin en çok rastlanan sebepleri arasında Tip 1 ve Tip 2 diyabet yer alır. Düzenli magnezyum takviyesi kullanmak kan şekeri düzeyinin kontrol altına alınmasına ve insülin duyarlılığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Kalp Sağlığının İyileşmesini Destekleyebilir: Magnezyum, yüksek tansiyon seviyesini düşürmeye fayda sağlayabilir. Böylece kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörünü ortadan kaldırarak kalp sağlığını destekleyebilir.
• Migren Ataklarını Önlemede Etkili Olabilir: Işığa ve gürültüye karşı duyarlılık, kusma, bulantı gibi semptomlara neden olan migren atakları; magnezyum takviyesi ile hafifletilebilir. Ayrıca migren semptomlarının azalması için magnezyum bakımından zengin yiyecekler de tüketilebilir. 

Magnezyum Nelerde Var?

Günlük olarak tüketilen pek çok besinde magnezyum bulunur. Ancak magnezyum eksikliğini gidermek için bilinçli bir diyet uygulanmalı ve magnezyum içeren besinler öğünlere eklenmelidir.

Magnezyum açısından zengin bazı gıdaları şöyle sıralayabiliriz:

• Yeşil renkli sebzeler,
• Badem,
• Tahıl ürünleri,
• Kabak çekirdeği,
• Chia tohumu,
• Ispanak,
• Kaju,
• Somon balığı,
• Kahverengi pirinç,
• Fıstık ezmesi,
• Siyah fasulye,
• Avokado,
• Ceviz,
• Kereviz,
• Hurma.

Hipomagnezemi Nedir?

Magnezyum eksikliği olarak da bilinen hipomagnezemi, kanda ideal seviyeden daha düşük magnezyum olduğunda ortaya çıkar. Magnezyum eksikliğinin düzeyine göre vücutta hafif veya şiddetli semptomlar gösterebilir.

Magnezyumun vücuttaki potasyum, sodyum ve kalsiyum dengesi üzerinde de doğrudan etkisi vardır. Bu nedenle hipomagnezemi genellikle hipokalemi(kandaki düşük potasyum seviyesi) ve hipokalsemi(kandaki düşük kalsiyum seviyesi) ile birlikte ortaya çıkar.

Vücutta magnezyum seviyesinin korunmasından kemikler, böbrekler, ince ve kalın bağırsaklar sorumludur. Dolayısıyla bu organların herhangi birinde yaşanan bir sorun, magnezyum eksikliğine sebep olabilir. Bunlara ek olarak düşük potasyum ve kalsiyum seviyeleri de magnezyum eksikliğine yol açabilir. Magnezyum eksikliği, diyabet ve çölyak hastalığı bulunan bireylerde daha sık görülür.

Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Magnezyum pek çok farklı işleve sahip olduğu için magnezyum eksikliği belirtileri vücutta ve beyin fonksiyonlarında çeşitli şekillerde görülebilir. Aynı zamanda kişinin genel vücut ve ruh sağlığına, varsa hastalıklarına ve yaşına göre bu belirtiler değişiklik gösterebilir. Genel olarak yaşa göre rastlanılan belirtilere kısaca göz atalım:

Bebeklerde ve Çocuklarda Magnezyum Eksikliği Belirtileri

Çocuklarda ve bebeklerde sıklıkla rastlanılan magnezyum eksikliği belirtileri şunlardır:

• İştahsızlık,
• Bulantı,
• Kusma,
• Yorgunluk,
• Hâlsizlik,
• Kas krampları,
• Düzensiz kalp ritmi,
• Hafıza sorunları,
• Zayıf konsantrasyon,
• Kabızlık,
• Diş gıcırdatma,
• Gürültüye karşı hassasiyet,
• Aşırı endişe.

Yetişkinlerde Magnezyum Eksikliği Belirtileri

Yetişkinlerde yaygın olarak görülen magnezyum eksikliği belirtileri ise şöyle:

• Mide bulantısı,
• Kabızlık,
• Baş ağrıları,
• Yüksek tansiyon,
• Astım,
• Osteoporoz(kemik erimesi),
• Kas seğirmeleri,
• Ruh sağlığı problemleri,
• Yorgunluk,
• Kas zayıflığı,
• Gece bacak krampları,
• Düzensiz kalp ritmi,
• Bacaklarda veya ellerde uyuşma, karıncalanma.

Magnezyum Eksikliği Baş ve Bacak Ağrısı Yapar mı?

Magnezyumun temel görevlerinden biri, kas ve sinir sisteminin düzenlenmesine yardımcı olmaktır. Magnezyum eksikliği durumunda bacak krampları, kas ve baş ağrıları gibi semptomlar; görülen ilk belirtiler arasında yer alır. Vücuttaki magnezyum seviyesi azaldıkça kaslarda zayıflama görülür ve bunun sonucu olarak vücuttaki ağrılar artabilir.

Ayrıca hipomagnezemi, huzursuz bacak sendromu gibi problemlere de neden olabilir. Bu durumda özellikle geceleri yaşanan bacak ağrıları ve krampları artabilir.

Magnezyum Eksikliği Saç Döker mi?

Magnezyum eksikliği ve saç dökülmesi arasında doğrudan bir ilişki olmasa da bu mineral, mevcut saçların korunmasında ve yeni saçların büyümesinde önemli bir rol oynar. Magnezyumun saç sağlığı üzerindeki etkilerini şöyle sıralayabiliriz:

• Saç hücrelerinin düzgün bir şekilde çoğalmasına,
• Saç foliküllerinin üretimine, yeterli miktarda kan almasına ve hasar görmemesine,
• Genel saç büyüme döngüsünün düzenlenmesine yardımcı olur.

Vücuda yeterli miktarda magnezyum alınmadığı zaman sağlıklı saçların büyümesi desteklenemediği için doğal saç büyüme döngüsü bozulabilir ve saç dökülmesi riski artabilir.

Magnezyum Eksikliği Terleme ve Baş Dönmesi Yapar mı?

Hipomagnezeminin en yaygın belirtilerinden biri, düzensiz kalp atışıdır. Kalp aritmisi ise nefes darlığı, göğüs ağrısı ve baş dönmesine sebep olabilir. Magnezyum eksikliğinde baş dönmesine her zaman rastlanmasa da eksikliğin şiddetlendiği dönemlerde kalp aritmisine bağlı baş dönmesi yaşanabilir.

Magnezyum eksikliği terlemeye sebep değildir ancak aşırı terleme magnezyum eksikliğine neden olabilir.

Magnezyum Eksikliği Uykusuzluk Yapar mı?

Magnezyum eksikliği yaşayanlarda uyku problemleri tespit edilen öncelikli semptomlar arasında yer alır. Uyku kalitesinde azalma, uykusuzluk, hâlsizlik ve yorgunluk eksikliğin göstergesidir. Uyku problemlerini hafifletebilmek için vücuda gerekli oranda magnezyum alımına dikkat edilmelidir.

Magnezyum Eksikliği Âdet Düzensizliği Yapar mı?

Magnezyum eksikliği regl döneminde kadınları zorlayan pek çok olumsuz duruma sebep olabilir. Düşük magnezyum seviyesi yorgunluğa ve sinirli bir ruh hâline sebebiyet verebilir. Ayrıca ödem ve karın kramplarının artmasında etkili olabilir. Magnezyum takviyesi bu semptomların şiddetini hafifletmeye de yardım edebilir.

Magnezyum Eksikliği Uyuşma Yapar mı?

Şiddetli magnezyum eksikliği görülen durumlarda vücutta uyuşmaların olması, sık rastlanan semptomlar arasında yer alır. Kasların zayıflaması ve sinir sisteminin fonksiyonlarını tam olarak yerine getirememesinden dolayı kaslarda ağrı, seğirme, titreme, kemik erimesi ve uyuşma gibi durumlar meydana gelebilir.

Magnezyum Eksikliği Neden Olur?

Hipomagnezeminin nedenlerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Yetersiz beslenme,
• Aşırı alkol tüketimi,
• Kronik ishal,
• Uzun süreli stres,
• Magnezyum emilimini engelleyen ilaçların kullanımı,
• Aşırı çay ve kahve tüketimi,
• Alışkanlık hâline gelmiş yanlış beslenme biçimi,
• Sürekli kalsiyum ve potasyum eksikliği,
• Magnezyum emilimini engelleyen bağırsak ve sindirim sistemi problemleri.

Magnezyum Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Magnezyum eksikliği nedeniyle oluşan sağlık sorunları nadir görülür. Eksikliğe bağlı sağlık problemlerinin yaşanabilmesi için magnezyum seviyesinin uzun süre referans aralığın altında olması gerekir. "Magnezyum eksikliği nelere yol açar?" diye merak ederseniz şu rahatsızlıkların görülme riski artabilir:

• Diyabet,
• Yüksek tansiyon,
• Kalp hastalıkları,
• Osteoporoz,
• Migren,
• Astım,
• Depresyon,
• Anksiyete.

Magnezyum Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Magnezyum eksikliği belirtileri yaşıyorsanız öncelikle doktorunuz tarafından fiziki muayeneniz gerçekleştirilir. Uzman hekim magnezyum eksikliğinin altında yatan nedenleri öğrenebilmek için tıbbi geçmişinizi inceler. Semptomlarınızı, varsa rahatsızlıklarınızı ve tıbbi geçmişinizi göz önünde bulundurarak gerekli testleri talep eder. Bu testlerin neticesinde magnezyum eksikliği yaşayıp yaşamadığınız anlaşılır.

Magnezyum Eksikliği Hangi Testle Anlaşılır?

Magnezyum eksikliğini tespit edebilmek için şu testlere başvurulur:

• Magnezyum kan testi,
• Potasyum kan testi,
• Kalsiyum kan testi,
• İdrar magnezyum testi,
• Kapsamlı metabolik panel.

Magnezyum Eksikliği Nasıl Ölçülür?

Magnezyum eksikliğini tespit etmenin en kolay yolu, kan ve idrar örneklerini incelemektir. Kan ve idrar testleriyle vücuttaki magnezyum düzeyi ölçülebilir.

Magnezyum Eksikliği Nasıl Tespit Edilir?

Magnezyum eksikliği daha önce belirtilen testlerin sonucuna göre tespit edilir. Eğer magnezyum seviyesi referans aralığın altındaysa bu mineralin eksikliğinden söz edilir. Test sonuçlarından hareketle eksikliğin altında yatan neden incelenir. Eğer temel sorun bu testlerle belirlenememişse teşhise yardımcı olmak için daha fazla test yapılması gerekebilir.

Magnezyum Eksikliği Nasıl Giderilir?

Hipomagnezeminin tedavisi, semptomlarının ne kadar hafif veya şiddetli olduğuna göre değişiklik gösterir. Bu nedenle öncelikle magnezyum eksikliğinin altında yatan temel neden araştırılır. Doktorunuz, magnezyum eksikliğine yol açan temel nedene göre size özel bir tedavi planı uygular.

"Magnezyum eksikliğine ne iyi gelir?" sorusunun cevabı, mineral eksikliğinin seviyesine göre değişiklik gösterir. Eğer hafif belirtiler gösteriyorsanız doktorunuz tarafından önerilen magnezyum içeren multivitaminler ve magnezyum ilaçlarıyla bu mineral ideal seviyeye çekilmeye çalışılır. Hipomagnezeminin çok yüksek olduğu vakalarda ise yine hekimin talebi doğrultusunda damar yoluyla sıvı bir şekilde magnezyum takviyesinde bulunulabilir.

Bunların dışında düzenli ve dengeli beslenerek magnezyum açısından zengin gıdaları tüketmek de magnezyum eksikliğine iyi gelebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Hamilelikte magnezyum eksikliği bebeğe zarar verir mi?

Hamileliğin zaman zaman zorlayan doğal döngüsü, bu süreçte magnezyum eksikliğinin gelişme riskini artırabilir. Annede meydana gelen magnezyum eksikliği, bebeğin anne karnında büyümesini ve gelişmesini engelleyebilir. Ayrıca strese ve kas kasılmalarına neden olarak erken doğuma sebebiyet verebilir.

Bunların yanı sıra hem bebek hem anne sağlığı için önemli olan maternal magnezyumun eksikliği, düşük doğum kilosunun da muhtemel faktörlerinden biri olarak görülür.

Hamilelikte magnezyum eksikliği için ne yemeli?

Hamilelikte anne ve bebeğin sağlığında önemli bir rol oynayan magnezyumu daha önce de belirttiğimiz gibi pek çok farklı besinden alabilirsiniz. Bunlar arasından hamilelik boyunca tüketebileceğiniz en çok magnezyum içeren besinleri ise şöyle sıralayabiliriz:

• Kabak çekirdeği,
• Somon balığı,
• Ispanak,
• Fıstık ezmesi,
• Patates,
• Yulaf ezmesi,
• Avokado.

Magnezyum eksikliği yaşlılarda hangi sağlık sorunlarına yol açar?

Magnezyum her yaş için gerekli bir mineraldir. Yaşlı bireyler de özellikle vücutlarındaki enerji üretiminin sürekliliği için magnezyuma ihtiyaç duyarlar. Günlük diyetlerine yeterli miktarda magnezyum içeren gıdaları eklemeyen yaşlı bireylerde magnezyum eksikliğine bağlı bir dizi sağlık problemi görülebilir. Bu problemlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Kardiyovasküler bozukluklar,
• İnsülin direnci,
• Endokrin sorunları,
• Alzheimer.

Bunlarla birlikte kronik olarak magnezyum eksikliği yaşayan yaşlı bireylerde Tip 2 diyabet, osteoporoz ve yüksek tansiyon gibi diğer sağlık sorunlarının görülme riski de artabilir.

Magnezyum eksikliği çocuklarda gelişim sorunlarına neden olur mu?

Daha önce de değindiğimiz üzere kemik, kas ve bağışıklık sisteminin düzenli çalışması için önemli unsurlardan biri olan magnezyum; çocukların fiziksel ve ruhsal gelişiminde rol oynar. Magnezyum eksikliğinin bir çocuğun gelişimi üzerindeki etkilerinden bazıları şunlardır:

• İskelet kaslarının küçük olmasına yol açabilir.
• Boy uzamasının yeterli seviyede olmamasında etkilidir.
• Çocukların yavaş büyümesine sebep olabilir.
• Saldırganlık, kaygı, depresyon gibi davranış bozuklukları ve psikolojik etkilerin görülmesinde rol oynayabilir.
• Kasların zayıflamasına, kas spazmları ve kramplara neden olabilir.
• İstemsiz göz titremesinin görülme riskini artırabilir.

Tüm bu semptomlar çocuğunuzun sağlıklı gelişimini olumsuz etkiler ve yaşam kalitesini düşürür. Magnezyum eksikliği semptomlarının hafifletilmesi için takviye ilaçlar kullanılabilir. Ancak çocuğunuza herhangi bir takviye vermeden önce mutlaka doktor kontrolünden geçmesini sağlamalı, takviyeyi doktorun önerdiği doz ve sürelerde kullanmasına dikkat etmelisiniz.

Ayrıca hem semptomları hafifletmek hem eksikliğin oluşmasını önlemek için çocuğunuzun günlük diyetine magnezyum içeren gıdaları ekleyerek düzenli magnezyum almasını sağlayabilirsiniz. Böylece özellikle magnezyum düşüklüğünün hafif olduğu durumlarda belirtilerin azalmasına yardımcı olabilirsiniz.