Tiroit kanserinin kişinin hayat kalitesini düşüren semptomları bulunur. Ancak bu semptomları diğer rahatsızlıkların semptomlarından ayırmak zor olabilir. Dolayısıyla hastalık geç teşhis edilebilir. Tiroit kanseri erken evrelerde teşhis edildiği takdirde başarıyla tedavi edilebilir. Peki tiroit kanseri neden olur ve tiroit kanseri tehlikeli midir?
Tiroit Kanseri Nedir? Evreleri Nelerdir?
Tiroit bezi, kelebek görünümünü andıran bir şekle sahip ve 20-30 gram ağırlığında iç salgı bezidir. Ürettiği tiroit hormonlarıyla metabolizma, kalp atış hızı gibi vücudun önemli işlevlerini düzenler. "Tiroit kanseri nedir?" sorusuna yanıt olarak tiroit bezinde yer alan hücrelerin olağanın dışına çıkarak normal olmayan bir biçimde büyümesi cevabı verilebilir. Bu anormal durumun sonucunda tümörlü hücreler meydana gelir ve kansere sebebiyet verebilir. Tiroit bezi kanseri, tedaviye olumlu yanıt vermesiyle birlikte yumurtalık kanserinin ardından en sık rastlanan endokrin kanseri türüdür.
Tiroit kanseri çoğunlukla yavaş ilerleyen bir yapıya sahiptir. Ancak bazı vakalar agresif bir tutum sergileyebilir. Ayrıca 4 farklı tiroit kanseri çeşidi bulunurken görülme sıklıkları farklılık gösterir.
Anaplastik Tiroit Kanseri
Anaplastik tiroit kanseri, hastalığın türleri arasında ender görülen vakaları kapsar. Hastalık çoğunlukla 60 yaş sonrasında görülmeye başlar. Uzun seneler tedavi görmeyen folliküler ya da papiller kanserlerinin aniden biyolojik tutumlarını farklılaştırması sonucunda oluşur. Anaplastik tiroit kanseri aynı zamanda hastalığın genel yapısına aykırı hareket ederek çabuk ve ani bir biçimde yayılır. En çok akciğer metastazı yapar. Hızlı yayılma nedeniyle de teşhis edildiğinde ameliyat imkânı vermeyebilir. Ancak standart tedavi cerrahi müdahaleyle tüm tiroidin alınmasıdır. Ameliyat yapılamıyorsa hastalarda oluşan semptomların etkisini hafifletmek maksadıyla radyoterapi uygulanabilir.
Papiller Tiroit Kanseri
Papiller tiroit kanseri, anaplastik tiroit kanserinin aksine hastalığın sık rastlanılan bir çeşididir. Çoğunlukla prognozu iyi olan papiller tiroit kanseri, yavaş büyür. Bu nedenle papiller tiroit kanseri belirtileri uzun bir süre kendini göstermeyebilir. Ayrıca yıllar boyunca hayati tehlike göstermeden varlığını devam ettirebilir. Papiller tiroit kanseri metastazı lenf bezlerinde ve akciğerde meydana gelir. Hastalığın bu türü her yaşta görülebilse de 30 ila 40 yaşta görülme olasılığı daha yüksektir. 40 yaşından sonra görülen papiller tiroit kanseri vakalarında ise yayılma hızı artabilir.
Folliküler Tiroit Kanseri
Folliküler tiroit kanseri, papiller tiroit kanserinden sonra en sık görülen tiroit kanseridir. Çoğunlukla 50'li yaşlarda rastlanılan folliküler tiroit kanseri yavaş ilerler ve teşhisi en zor tiroit kanseri çeşididir. Hastalığın ortaya çıkışında iyot eksikliği önemli rol oynar. Ayrıca hastalıkta tümörün büyüklüğü ne olursa olsun cerrahi müdahaleyle tedavi edildiğinde ameliyatın ardından radyoaktif iyot tedavisinden de yararlanılır. Genellikle hastaların yüzde 80'inde başarıya ulaşılır ve bireylerin sağlıklı bir biçimde yaşamlarını sürdürmeleri sağlanır.
Medüller Tiroit Kanseri
Medüller tiroit kanserinin kalıtımsal olan ve olmayan iki farklı tipi bulunur. Kalıtımsal olan medüller tiroit kanseri belirtileri daha genç yaşlarda görülürken hastalığın kalıtımsal olmayan tipiyse 50'li yaşlardan itibaren görülür. Tiroit kanseri türleri arasında tanısı en kolay yapılan medüller tiroit kanseri yavaş yayılma gösterir.
Tiroit Kanseri Belirtileri Nelerdir?
"Tiroit kanseri ağrı yapar mı?" gibi sorularla tiroit kanseri belirtileri merak edilir. Tiroit kanseri başlangıç aşamalarında çoğunlukla belirti vermez. Ancak ilerleyen dönemlerde aşağıdaki gibi bazı belirtiler ortaya çıkabilir:
- Boyunda yumru, şişlik ve ani büyüme durumları,
- Boğaz ağrısı,
- Boyundan kulaklara doğru yayılan ağrı,
- Nefes almada güçlük,
- Yutmada zorlanma,
- Belirgin bir sebep olmadan devam eden öksürük,
- Sesin kısılması,
- Kolesterolün ve kan değerlerinin düşmesi,
- Kemik erimesi,
- Sinirlilik hâli,
- İshal,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Cildin kuruması,
- Saçların zayıflaması,
- Cinsel isteğin düşmesi.
Bu belirtiler tiroit kanserinin yaygın belirtileri olsa da belirtilerin daha birçok farklı sebebi olabilir.
Tiroit kanseri 4 evreye ayrılır:
- 1. Evre: Bu evre, tiroit kanserinin en erken dönemidir. Tümör 4 cm'den küçük olur. Kanser tiroit bezinde ve çevre dokularda bulunabilir (lenfler, boyun dokusu gibi).
- 2. Evre: Tiroit kanserinin 2. evresinde tümör 2-4 cm arasında olur. Ancak 55 yaşın üzerindeki bazı hastalarda 4 cm'den büyük olabilir. Bu evrede tiroit kanseri lenf metastazı ve boynun yakın tarafına yayılma görülse de uzak noktalara yayılım görülmez.
- 3. Evre: Hastalığın bu evresinde tümör artık 4 cm'den daha büyük olur. Aynı zamanda tiroit dışına çıkan tümör, boyna ve yakındaki servikal lenf düğümlerine yayılmış durumda olur.
- 4. Evre: Tiroit kanserinin 4. evresinde tümör boyun dışındaki diğer bölgelere yayılmıştır. Bu noktada tiroit kanseri belirtilerinde boyun damarları, lenf düğümleri, kemikler ve akciğerin tümörler tarafından yoğun bir biçimde sarıldığı görülebilir. Bir başka deyişle tiroit kanseri artık hayatı tehdit eden boyuttadır.
Tiroit Kanseri Neden Olur?
Tiroit kanserinin ortaya çıkmasında birçok neden bulunabilir. Kadınlarda erkeklere oranla görülme olasılığı daha fazladır. Bu nedenle cinsiyet, hastalık açısından bir tür risk faktörüdür. Hastalığın diğer risk unsurlarıysa şu şekilde sıralanabilir:
- Obezite,
- Tiroidit (tiroit bezi iltihabı),
- İyot fazlalığı ya da eksikliği,
- Menopozun zamanından geç başlaması,
- Endokrin hastalıklarına sebebiyet veren gen mutasyonları,
- Bireyin hastalık öyküsünde özofagus, testis ya da meme kanseri bulunması,
- Çocukluk döneminde akne ya da kanser tedavisi görmüş olmak,
- Timüs sebebiyle radyasyon tedavisi almış olmak,
- Şeker hastalığı,
- Turner ve Down sendromu,
- Tiroit ameliyatı ya da rahatsızlığı geçirmiş olmak,
- Geçmişte lityum kullanımı,
- Hastalık geçmişinde guatr bulunması.
Guatr da risk unsurları arasında bulunur. Peki zehirli guatr kanser midir? Zehirli guatrın tiroit kanserine dönüşme ihtimali oldukça düşüktür. Yapılan patolojik analizler sonucunda yüzde 3 ile 5 zehirli guatr vakasında tiroit kanserine rastlanır.
Tiroit Kanseri Genetik midir?
Hastalığın oluşmasında genetik faktörler etkilidir. Özellikle ailede tiroit kanseri, hipertiroidi ve hipotiroidi gibi tiroit bezi rahatsızlıklarının bulunması, bireyin riskli grupta yer almasına neden olur.
Tiroit Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
"Tiroit kanseri nasıl anlaşılır?" sorusuna yanıt bulmak için çeşitli tanı yöntemlerinden yararlanılır. Fiziki doktor muayenesi ve bireyin hastalık öyküsünün öğrenilmesi bu kapsamda atılan ilk adımları oluşturur. Doktorunuz tiroit kanserinin tanısını koymak için şu yöntemlerden yararlanabilir:
- Kan testleri,
- Laringoskopi,
- Ultrason,
- Radyoaktif iyot taraması,
- Ultrason,
- Biyopsi.
Tiroit Kanseri Belirtileri Kan Tahlilinde Çıkar mı?
Kan testindeki bazı değerler hormonların genel durumu hakkında bilgi verirken tiroit kanserinin teşhisi konusunda da yardımcı olabilir. Kan testleri sayesinde tiroit bezi tarafından üretilen T3 ve T4 hormonlarındaki bozukluklar tespit edilebilir. Kan testiyle TSH hormonunun durumu da öğrenilebilir. Ancak kan testi, tiroit kanseri teşhisi konulabilmesi için tek başına yeterli bir bulgu değildir.
Tiroit Kanseri Ultrasonda Belli Olur mu?
Tiroit kanserine teşhis koyabilmek için boyun bölgesinin ultrasonu çekilir. Ultrason görüntülemesinde bir nodüle rastlanması durumunda tiroit bezindeki nodüllerin yapısı değerlendirilir. Nodüllerin ya da kitlelerin sıvı mı yoksa katı mı olduğuna da bakılır. Bu değerlendirmeler sonucunda bireye tiroit kanseri teşhisi koyulabilir.
Tiroit Kanseri Tedavisi
Tiroit kanseri tedavisi hastalığın türüne, kişinin genel sağlık durumuna ve kanserin hangi evrede olduğuna göre farklılık gösterir. Bu çerçevede "Tiroit kanseri nasıl tedavi edilir?" sorusuna yanıt olarak şu tedavi yöntemleri gösterilebilir:
- Cerrahi müdahale,
- Hormon tedavisi,
- Radyoaktif iyot tedavisi,
- Radyasyon tedavisi,
- Kemoterapi.
Cerrahi Müdahale
Tiroit kanseri ameliyatı, hastalığın tedavisinde yararlanılan en yaygın yöntemdir. Cerrahi müdahaleyle tiroit bezinin bir kısmı ya da tamamı çıkarılır. Ancak kanser tümörleri lenf nodüllerine yayılmışsa bunların da çıkarılması gerekir. Hastalığın bazı türlerindeyse tiroit kanseri ameliyatı sonrası atom tedavisine gerek duyulabilir. Bu uygulamaya tiroit kanseri nüks belirtileri gösteriyorsa doktor tarafından karar verilir. Ayrıca tiroit kanseri ameliyatı sonrası iyileşmeyi kalıcı hâle getirmek için ömür boyu tiroit hormonu tedavisi uygulanabilir.
Tiroit Kanseri Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Genel anestezi altında yapılan tiroit kanseri ameliyatı genellikle 2 ila 3 saat sürer. Ancak kanserin evresi, tümörün büyüklüğü ve bulunduğu yer gibi faktörler ameliyat süresinin değişmesine neden olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Papiller tiroit kanserinde yaşam süresi nedir?
Papiller tiroit kanseri, hastalığın en sık rastlanılan ve prognoz oranı en yüksek olan türüdür. Bu çerçevede 30 yıllık papiller tiroit kanseri yaşam süresi oranı %6'dır.
Tiroit kanseri tehlikeli midir?
Tiroit kanseri, hastalığın son aşaması olan 4. evrede tehlikeli olabilir. Ancak sık görülen bir kanser türü olmasına karşın tiroit kanserinde ölüm riski erken teşhis, uygun tedavi ve takip yöntemleriyle neredeyse ortadan kalkar. Ayrıca hastalığın başka amaçla yapılan tetkiklerde dahi fark edilmesi de erken teşhis edilme ihtimalini kuvvetlendirir.
Papiller tiroit kanseri tekrarlar mı?
Bütün kanser türlerinde olduğu gibi papiller tiroit kanserinin de nüks etme olasılığı bulunur. Ancak başarılı bir operasyon yapılan ve gerekli hormon tedavileri uygulanan vakalarda papiller tiroit kanserinin nüks etme ihtimali neredeyse sıfıra yakındır.
Tiroit kanseri yayılır mı?
Tiroit kanserinin bazı türleri yayılabilir. Papiller tiroit kanseri akciğer ve lenf bezlerine, folliküler tiroit kanseri akciğer ve kemiklere yayılabilir. Aynı zamanda folliküler tiroit kanserinin nadiren de olsa karaciğere ve beyne yayılma ihtimali bulunur. Medüller tiroit kanseriyse genellikle lenf bezlerine yayılır.
Onaylanmış İçerik