MCHC, kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı işleyine yönelik araştırma yaparken incelenen değerlerden biridir. Vücuttaki alyuvar başına düşen hemoglobin yoğunluğu hakkında bilgi veren MCHC değeri, doku ve organların yeterli oksijene ulaşımı için kritiktir. "MCHC düşüklüğü ne demek?" gibi cevaplanmayı bekleyen sorularınız varsa ayrıntılı bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
MCHC Nedir?
MCHC'nin açılımı "Ortalama Korpusküler Hemoglobin Konsantrasyonu"dur. Kelime anlamından yola çıkarak ifade etmek gerekirse kan hücresi grubunu oluşturan eritrositlerin içinde yer alan hemoglobin miktarının bir ölçüsüdür. Literatürde eritrosit olarak geçen ve alyuvar olarak da bilinen kırmızı kan hücreleri, kemik iliğinde üretilir ve sonrasında dolaşım sistemine katılır.
Alyuvarlar, bünyesinde hemoglobin olarak adlandırılan proteinsi bir yapı bulundurur. Bu proteinsi yapının en önemli görevi vücuttaki gaz alışverişini sağlamaktır. Bu süreçte akciğerlerden aldığı oksijeni vücudun diğer dokularına taşırken dokulardan aldığı karbondioksiti de vücuttan uzaklaştırır. Dolayısıyla vücutta yeteri kadar alyuvar ve hemoglobin bulunması yaşamsal devamlılık için son derece önemlidir.
MCHC Kaç Olmalı?
MCHC nedir, kan tahlili sonucunu eline alan hastalar tarafından en çok merak edilen konulardandır. MCHC, birim alyuvar hacmi başına düşen hemoglobin miktarını gösteren bir değerdir. Normal bir insanda olması gereken MCHC referans aralığı desilitre başına 32 ila 36 gram (g/dL) veya litre başına 320 ila 360 gram (g/L)'dır.
Kandaki normal değerlerden bahsederken "MCHC testi nedir?" ve "Hemogram MCHC nedir?" sorularını da yanıtlamak gerekir. MCHC testi ayrı bir test değildir; hemogram olarak da bilinen tam kan sayımı testinde kontrol edilen parametrelerden biridir. Genellikle kişide anemi olup olmadığını, varsa aneminin durumunu ve tedavi planını belirlemek için doktor tarafından incelenen bir değerdir. MCHC sonucunuzun klinik açıdan dikkate alınması için diğer alyuvar parametreleri olan MCV, MCH, RDW düzeylerinizin de görülmesi gerekir.
MCHC değeri tüm laboratuvarlarda aynı referans aralığına sahip olmayabilir. Analiz yapan laboratuvara ait referans aralığı test sonucunda yer alır. Değerin düşük veya yüksek oluşu referans aralığına göre belirlenir. Uzman hekim referans değerlerini baz alarak ve tıbbi geçmişiniz, genetik yatkınlığınız, yaşınız, cinsiyetiniz gibi faktörleri de göz önünde bulundurarak sonuç hakkında en doğru yorumu yapacaktır.
MCHC Düşüklüğü Nedir?
Tahlil yaptıran bireyler, hemogram sonucunda MCHC düşüklüğü gördüğünde "Kanda MCHC düşüklüğü nedir?" diye merak edebilir. Hipokromi olarak da bilinen MCHC düşüklüğü, alyuvarlarda bulunan hemoglobin miktarının bahsi geçen değer aralıklarının altına düşmesidir. Bir başka deyişle eritrositlerin yeteri miktarda hemoglobine sahip olmaması durumudur.
MCHC düşüklüğü çoğu zaman demir eksikliği anemisi gibi durumlarla bağdaştırılabilir. Vücudun demir mineralinden eksik kalması alyuvarların hemoglobin üretimini kısıtlayarak MCHC düşüklüğüne sebep olabilir. Bu durum organ ve dokulara oksijen taşınımını olumsuz yönde etkiler. Demir eksikliği anemisinin yanında MCHC düşüklüğüne sebep olacak çeşitli etmenler mevcuttur. Bu etmenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Talasemi gibi kalıtsal kan hastalıkları,
- Demir minerali eksikliği,
- Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, mide bypass ameliyatı gibi demir emilimini etkileyen durumlar,
- Kronik enflamasyon,
- Böbrek hastalıkları,
- Uzun süren, yoğun kanamalı âdet dönemi,
- Peptik ülserler gibi kronik-düşük dereceli kan kaybına sebep olan olaylar,
- Kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı olarak adlandırılan hemoliz rahatsızlığı.
Daha nadir olarak düşük MCHC'nin nedenleri şunlar olabilir:
- İç kan kaybına sebep olan kanser türleri,
- Kancalı kurt enfeksiyonları gibi bazı parazit enfeksiyonları,
- Kurşun zehirlenmesi.
MCHC seviyelerinin düzenli kontrol edilmesi ve gerekli tedavilerin uygulanması, olası MCHC düşüklüğünün önüne geçecektir.
MCHC Düşüklüğü Belirtileri
Düşük MCHC seviyesine sahip olan kişilerde sıkça karşılaşılan bir dizi belirti bulunur. Birçoğunun ortak özelliği doku veya organların oksijen yetersizliğine maruz kalmasıdır.
MCHC düşüklüğünün belirtilerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Geçmeyen yorgunluk ve bitkinlik hâli,
- Nefes darlığı ve nefessiz kalma hissi,
- Soluk cilt rengi,
- Deride meydana gelen kolay morarma,
- Baş dönmesi,
- Odak problemleri,
- Sebebi belirlenemeyen ani kilo kaybı.
Bazen kişiler, hafif geçirilen veya yakın zamanda meydana gelen düşük MCHC seviyesi semptomlarının farkına varamayabilir. Bahsi geçen MCHC düşüklüğü belirtilerinden bir veya birkaçını gözlemlerseniz uzman hekime görünmeniz ve gerekli tahlilleri yaptırmanız önemlidir.
MCHC Düşüklüğü Tedavisi
MCHC düşüklüğünün tanısı, uzman hekim tarafından kan testi sonuçları ve hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilerek konur. MCHC düşüklüğünün altında yatan sebepleri erkenden belirlemek tedavinin en önemli adımıdır. Bu nedenler belirlendikten sonra uygun tedavi yöntemi geliştirilir. Süreçte yer alan tedavi metotlarının çoğunda temel amaç, MCHC düşüklüğünden kaynaklanan anemiyi ortadan kaldırmaktır.
Uygulanabilecek tedavi yöntemlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Oral veya enjeksiyon yoluyla demir takviyesi sağlanması,
- Demirin etkili emilimi için gerekli olan B6 ve C vitamini alımının arttırılması,
- Kalsiyumun ihtiyaçtan fazla alımı gibi demir emilimini zorlaştıran alışkanlıkların önüne geçilmesi,
- Gün içinde çay ve kahve gibi kafein içerikli ürünlerin tüketiminin azaltılması.
Hızlı bir tedavi süreci geçirmek ve ilerleyen zamanda yaşanabilecek MCHC düşüklüğünün önüne geçmek için beslenme planı son derece önemlidir. Demir yönünden zengin gıdalara daha çok yer verilmeli, diyet buna uygun şekilde yeniden düzenlenmelidir. Bunun yanında demirin bağırsaklardan emilimini arttırmaya yönelik lifli besinler de tercih edilmelidir.
Demir emilimini artırmaya yardımcı besinlerden bazıları şunlardır:
- Ispanak, pazı gibi koyu yapraklı sebzeler,
- Fasulye, bezelye gibi bakliyatlar,
- Somon balığı gibi çeşitli deniz ürünleri,
- Kırmızı ve beyaz et,
- Muz, tatlı patates gibi B6 vitamini yüksek yiyecekler.
MCHC Yüksekliği Nedir?
Hiperkromi olarak da bilinen MCHC yüksekliği, alyuvarlardaki hemoglobin miktarının normal değer aralığının üstünde seyretmesidir. MCHC düşüklüğünde de bahsedildiği gibi MCHC yüksekliğinin değerlendirilebilmesi için diğer alyuvar parametreleri olan MCV, MCH, RDW düzeyleriyle birlikte ele alınması gerekir. MCHC yüksekliği neden olur, sorusuna verilebilecek pek çok cevap vardır. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Otoimmün hemolitik anemi,
- Kalıtsal sferositoz,
- B vitamini ve folat eksikliği,
- Şiddetli yanık vakaları,
- Karaciğer hastalıkları,
- Hipertiroid,
- Orak hücre hastalığı,
- Hemoglobin C hastalığı.
MCHC Yüksekliği Belirtileri
MCHC yüksekliği belirtileri, hipokromiye sebep olan faktörlerden hemolitik anemi belirtileriyle büyük oranda benzerlik gösterir.
Yaygın görülen belirtiler şunları içerebilir:
- Yorgunluk hâli,
- Solgun cilt rengi,
- Sebebi belirlenemeyen zayıflık,
- Tekrarlayan karın ağrısı,
- Dalakta büyüme,
- Hızlı kalp atışı şeklinde ortaya çıkan ritim bozukluğu.
MCHC Yüksekliği Tedavisi
MCHC yüksekliği belirtilerinde de değinildiği üzere yaygın MCHC tedavi yöntemleri otoimmün hemolitik anemi tedavisinde kullanılan yöntemler olabilir. Bu yöntemlerden en bilineni uzman hekim tarafından reçete edilen ve dozu belirlenen kortikosteroidlerdir. Şiddetli sferositoz vakalarında kan transfüzyonu (kan nakli), dalağın alınması veya safra kesesinin çıkarılması gibi cerrahi müdahalelere de başvurulabilir.
MCHC düşüklüğünde olduğu gibi MCHC yüksekliğinin doğru tedavisi için de yüksekliğe sebep olan değerlerin gün yüzüne çıkarılması gerekir. Nedeni tespit edilmeden takviye ilaçlarla MCHC değerinin düşürülmeye çalışılması, sonuca ulaşılmasını engelleyeceği gibi ilerleyen zamanda daha ciddi sağlık sorunlarının yaşanmasına da yol açabilir. En doğru tedavi yöntemi, tespit edilen nedene uygun olarak uzman hekim tarafından belirlenir.
MCHC yüksekliğinin yetersiz B12 ve folik asite bağlı olduğu durumlarda bireysel olarak atabileceğiniz tedavi adımları da mevcut. Bunun için günlük öğünlerinizde B12 ve folik asit seviyelerinizi arttıracak besin kombinasyonlarına yer verebilirsiniz.
B12 vitamini ve folik asitçe zengin besin kaynakları:
- Tavuk, yumurta, kırmızı et, deniz mahsülleri gibi hayvansal ürünler,
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler,
- Mercimek gibi kuru bakliyatlar,
- Zenginleştirilmiş tahıl ve gevrekler.
Ancak tedaviye destek olacak tüm besin programının uzman hekim tarafından da değerlendirilmesi önemlidir. Bu nedenle diyetinize ekleyeceğiniz gıdalar için mutlaka hekiminizin görüşünü almalısınız.
Sıkça Sorulan Sorular
Tam kan sayımı MCHC nedir?
Tam kan sayımı, kanda bulunan kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve trombositler gibi çeşitli bileşenlerin analiz edildiği bir testtir. MCHC de tam kan sayımı kapsamında kırmızı kan hücreleri üzerinden analiz edilen değerlerden biridir. MCHC değeri, testin değerlendirilme aşamasında alyuvarlarının sahip olduğu hemoglobin yoğunluğu hakkında bilgi verir. Tam kan sayımı dahilinde MCHC seviyelerinin düzenli kontrolü mühimdir.
MCHC düşüklüğü ve yüksekliği başka rahatsızlıklara neden olur mu?
MCHC değerinin normalin altında veya üstünde olması bazı komplikasyonların ortaya çıkmasında etkili olabilir. En bilinen MCH düşüklüğü kaynaklı rahatsızlıklar demir eksikliği anemisi, B12 ve folat eksikliğidir. MCHC yüksekliğinin sebep olduğu en yaygın sorunlar ise alyuvarların hızlı bir şekilde yıkıma uğradığı hemolitik anemidir. Kırmızı kan hücrelerinin şeklinde meydana gelen bozulmalar, sferositoz olarak da bilinen bir diğer MCHC yüksekliği hastalığıdır.
MCHC ile MCV arasındaki fark nedir?
MCHC ve MCV, kan testlerinde yer alan ve çoğu zaman birbiriyle karıştırılan iki farklı göstergedir. Kan sonucunda yer alan MCHC ve MCV değerlerinin sonucu genellikle birlikte değerlendirmeye alınır. Çünkü bahsi geçen iki ölçüt de kırmızı kan hücrelerinin boyutu ve içeriği hakkında bilgi sağlar. MCHC, alyuvar hücresinin içindeki ortalama hemoglobin yoğunluğunu ölçer. Birimi gram desilitre (g/dL) veya gram litre (g/L)dir.
Bununla birlikte MCV değeri ise kırmızı kan hücrelerinin ortalama hacmini ve boyutunu ölçer. Birimi femtolitre (fL)'dir. Yüksek MCV değerleri kırmızı kan hücrelerinin normalden daha büyük yapıda olduğunu gösterirken düşük MCV değeri daha küçük yapılı alyuvarlara işaret eder.
Onaylanmış İçerik