Crohn Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Crohn hastalığı sindirim sisteminde meydana gelen ciddi rahatsızlıklardan biridir. Pek çok farklı faktörün etkili olduğu hastalık, ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin farklı noktalarında kendini gösterebilir. Buna ek olarak birçok hastalığa da davetiye çıkarabilir. Hastalığı erken dönemde fark etmek ve ciddi sağlık problemlerine yol açmasını önlemek için atılacak adımlar önemlidir. Hastalıkla ilgili merak edilen "Crohn hastalığı nedir, belirtileri nelerdir?" ve "Crohn hastalığı gaz yapar mı?" gibi soruların yanıtlarını yazımızda bulabilirsiniz.

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı 1932 yılında Dr. Burrill B. Crohn tarafından tanımlanmış ve adını ondan almıştır. "Crohn hastalığı ne demek?" sorusu özellikle sindirim sistemiyle alakalı rahatsızlığı olan bireyler tarafından sıklıkla sorulur. İltihabi bir hastalık olan Crohn genellikle ince bağırsakta ya da ince bağırsağın kalın bağırsakla birleştiği bölgelerin çevresinde görülür. Kesin nedeni olmasa da bakteri veya virüslere karşı gastrointestinal sistemin verdiği bir tepki olarak kabul edilebilir. 

Bu hastalık tedavi edilmezse hayatı tehdit eden boyutlara ulaşabilir. Kronik bir rahatsızlık olan Crohn hastalığının kesin bir tedavisi olmasa da yaşam kalitesini yükseltecek tedavi aşamaları izlenebilir.

Crohn Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Crohn hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ayrıca bu hastalığın belirtileri vücutta birden çok reaksiyona da neden olabilir. Crohn hastalığında sık görülen belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yüksek ateş, 
• Karın ağrısı, 
• Mide bulantısı ve kusma, 
• İshal, 
• Şişkinlik, kabızlık ve gaz, 
• Dışkıda iltihap ve kan, 
• Bağırsak tıkanmaları, 
• Yorgunluk hissi ve hâlsizlik, 
• İştahsızlık ve kilo kaybı, 
• Bağırsak krampları.

Crohn hastalığı cilt bulguları bakımından da semptom gösterebilir. En yaygın belirti anüs çevresinde çatlak oluşmasıdır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ciltte iltihaplanmalar meydana gelebilir. 

Zaman zaman ilişkilendiriliyor olsa da Crohn hastalığı eklem ağrısına neden olmaz. Ancak hastalık ilerledikçe eklem rahatsızlıklarına zemin hazırlayabilir.

Sindirim sisteminin farklı noktalarında belirebilen Crohn hastalığının semptomları şiddetlenebilir. Ülser, nefes darlığı, eklem ve ciltte iltihaplanma gibi rahatsızlıklara da neden olabilir.

Bebeklerde Crohn Hastalığı Belirtileri

Crohn hastalığının 5 yaşın altında görülmesi nadirdir. 10-19 yaş aralığında daha sık görülür. Çocuklarda ve bebeklerde Crohn hastalığı belirtileri yetişkinlerde görülen semptomlara benzer. Yaygın semptomlar arasında karında ağrı, kilo kaybı, ateş ve ishal vardır. 

Crohn Hastalığı Kimlerde Daha Sık Görülür?

Crohn hastalığına cinsiyet bağlamında bakıldığında kadınlarda ya da erkeklerde görülme sıklığı arasında belirgin bir fark bulunmaz. Kadınların veya erkeklerin bu hastalığa yakalanma ihtimalinin eşit olduğunu söylemek mümkündür. "Crohn hastalığı genetik mi?" sorusunun yanıtı pek çok insan tarafından merak edilir.

Uzmanlar hastalığın ortaya çıkmasında genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu görüşünde birleşir. Aile öyküsünde, özellikle ebeveynlerinde inflamatuar bağırsak hastalığı veya Crohn hastalığı bulunan kişilerde ve onların çocuklarında bu hastalığın görülme olasılığı normalden 15 kat kadar fazladır. Bu oran sigara tüketen bireylerde daha da artabilir.

Crohn Hastalığı Neden Olur?

Crohn hastalığı nedenleri tam olarak saptanamamış olsa da bazı bakteri ve virüslerin bağışıklık sistemini olumsuz etkilemesi sonucunda hastalığın ortaya çıktığı düşünülür. Stres faktörünün de Crohn hastalığı sebepleri arasında olup olmadığı tartışma konusudur. Ayrıca sigara tüketimi de hastalığın nedenlerinden olabilmektedir.

"Crohn hastalığı bulaşıcı mıdır?" sorusu hastalığın nedenlerini merak edenler tarafından sıklıkla sorulur. Ancak Crohn hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Chron hastalığında genetik faktör de önemli bir etken olarak değerlendirilir. Bu kişiler normal bireylere karşı 14-15 kat daha fazla risk altındadır. 

Crohn Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın belirtilerini gösteren bireylerin aklına "Crohn hastalığı nasıl teşhis edilir?" sorusu gelebilir. Doktorlar Crohn hastalığı teşhisi için birden çok yönteme başvurabilir. "Crohn hastalığı kan tahlilinde çıkar mı, Crohn hastalığında gaita testi yapılır mı?" gibi sorulara yanıt arayanlar için hastalığa tanı koyulurken başvurulan yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:

• Kan testi, 
• Gaita (dışkı) testi,
• Kolonoskopi ve endoski, 
• MR ve bilgisayarlı tomografi,
• Biyopsi.

Crohn hastalığının ülseratif kolitle karıştırılmaması ve en doğru sonuçlara ulaşılabilmesi adına çok sayıda tahlil yapılması gerekebilir.

Crohn Hastalığı Nasıl Geçer?

Hastalığın semptomlarına yoğun şekilde maruz kalanlar "Crohn hastalığı geçer mi?" sorusunun cevabının arayabilir. Zorlu ve inatçı bir sindirim sistemi rahatsızlığı olan Crohn hastalığının tedavisinde farklı yöntemler uygulanabilir.

Hastalığı erken teşhis etmek tedavinin olumlu sonuçlar vermesine ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olur. Hastalığın tedavisinde belirli bir prosedür bulunmasa da hastanın durumuna ve belirtilerin şiddetine göre şu yöntemler izlenebilir: 

İlaç Tedavisi

Rahatsızlığın semptomlarını ve hastadaki belirtilerini kontrol altına almak adına Crohn hastalığı ilaçlarından destek alınır. "Crohn hastalığına ne iyi gelir?" sorusuna yanıt verebilecek ilaç grupları şu şekildedir: 

• Bağışıklık sistemine yönelik ilaçlar, 
• Steroid ilaçlar, 
• Biyolojik ilaçlar.

Uzman hekimin tavsiyesiyle bazı takviyeler de kullanılabilir:

• Demir ve kalsiyum takviyeleri, 
• Anti-diyareller,
• B-12 ve D vitamini,
• Ağrı kesiciler. 

Cerrahi Müdahale

İlaç tedavisinin istenilen sonucu vermemesi ve Crohn hastalığı ataklarına çözüm olamaması durumlarında doktorun kararıyla cerrahi müdahaleye başvurulur. İlaç tedavisinin yetersizliği dışında cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulacak diğer durumlar şöyle sıralanabilir:

• Kanama,
• Bağırsakta tıkanma,
• Hastalığın ani ve ağır iltihaba neden olması, 
• Kanser riski.

Crohn Hastalığında Beslenme Tedavisi

Crohn hastalığı nasıl geçer, sorusuna çözüm olarak başvurulan yöntemlerden biri de beslenme tedavisidir. Bazı gıdaların tüketimini artırmak hastalığın etkilerini hafifletebilir. Peki; Crohn hastalığı diyeti nasıl olmalıdır, beslenme listesi nasıl oluşturulur?

• Öğünlerinize yağlı balıklar (ton balığı, somon balığı, uskumru) , keten tohumu yağı, chia tohumu, ceviz yağı gibi omega 3 yağ asitleri açısından zengin besinler ekleyin.
• Yeşil fasulye, kabak, havuç, yapraklı yeşil sebzeler tüketin. Bu ürünleri haşlayabilir veya smoothie olarak tüketebilirsiniz.
• Ahududu, muz, elma püresi gibi meyveleri beslenme rutininizde bulundurun.
• Öğünlerinize yulaf ezmesi, patates ve pirinç ekleyin.

Genel olarak suda çözünen, lif oranı düşük gıdaları tercih edebilirsiniz. Crohn hastalığında ne yemeli, sorusunun cevabı dışında öğün düzenlemesi yapmak da önemlidir. Porsiyonları küçültüp öğün sayısını artırmak hastalığın semptomlarının azalmasına yardımcı olabilir. 

Crohn Hastalığında Yasak Yiyecekler Nelerdir?

Hastalığın tedavisi için Crohn hastalığı beslenme programı kadar tüketilmemesi gereken besinleri bilmek de önemlidir. Crohn hastalığında yasak yiyecekler listesi şu şekildedir: 

• Yağlı yiyecekler, 
• Şekerli ve hazır gıdalar, 
• Asitli içecekler, 
• Kızartılmış besinler, 
• İşlenmiş etler,
• Yüksek lifli ve laktoz içeren besinler, 
• Baharatlı yiyecekler, 
• Çiğ sebzeler. 

Crohn hastalığında ne yememeli, sorusuna yanıt verdikten sonra sigara, alkol ve kafeinli içeceklerin tüketiminden de kaçınmak gerektiğinin altı çizilmelidir. Aksi durumda hastalığın semptomları şiddetlenebilir, hastalık ilerleyebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit farkı nedir?

Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının farkı temel olarak hastalığın ortaya çıktığı bölgede kendini gösterir. Crohn hastalığında iltihaplı ve ülserli bölge sindirim sisteminin herhangi bir noktasında oluşabilir. Ülseratif kolit hastalığındaysa bu durum sadece kalın bağırsakta meydana gelir.

Crohn hastalığı kaç yaşında görülür?

Daha önce de üzerinde durduğumuz gibi Crohn hastalığı bebeklerde, çocuklarda ve erişkinlerde görülebilir. Ancak hastalığın en çok 30 ila 40 yaşlarında ortaya çıktığını söylemek mümkün. İkinci yüksek artışın görüldüğü yaşlarsa 60-70 yaş aralığıdır.