Hepimiz günlük yaşantımızda belli düzeylerde strese maruz kalırız. Stresi doğru şekilde yönetebildiğimizde sağlığımızın etkilenmesinin ve stres sebebiyle hayat kalitemizin düşmesinin önüne geçmemiz mümkün olur. Peki stres tam olarak nedir, zihinsel sağlığımızı nasıl etkiler ve biz onu nasıl yönetebiliriz? İşte tüm bu soruların yanıtları!
Stres Nedir?
Stres; zor bir duruma, olaya ya da çevresel koşullara karşı gösterilen fiziksel ya da psikolojik bir tepkidir. İnsanlar strese girdiğinde vücutlarında kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılanır. Stres hormonlarına maruz kalmak zamanla bireylerin zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlığını bozmaya başlayabilir.
İş, maddi durum, ilişkiler ve olumsuz yaşam deneyimleri stresin ortaya çıkmasına neden olabilir. Stresin doğru bir şekilde yönetilememesi sağlığa olumsuz etkilerde bulunmanın yanı sıra aşırı yeme, alkol ya da sigara bağımlılığı gibi olumsuz alışkanlıklara da yol açabilir.
Stres Zihinsel Sağlığı Nasıl Etkiler?
Stresin uykusuzluk, sindirim sistemi problemleri, kas ve baş ağrısı gibi birçok fiziksel etkisi bulunur. Bunun yanı sıra stres yalnızca fiziksel sağlığı değil, zihinsel sağlığı da olumsuz yönde etkileyebilir. Bu etkilerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Stres, kaygı bozukluğunu tetikleyebilir ya da mevcut bozukluğun artmasına neden olabilir.
- Sempatik sinir sistemini harekete geçirerek bireylerde sinirlilik ve öfke oluşmasına yol açabilir.
- Stres, bireylerin içine kapanık ve izole hissetmesine neden olarak sosyalleşmelerine engel olabilir.
- Konsantrasyonun kötüleşmesi de iyi yönetilemeyen stresin sonuçlarındandır. Stres, bireylerde odaklanma güçlükleri, dikkat süresinin düşmesi, bilişsel yavaşlama gibi etkiler yaratabilir.
Stres Yönetimi Nasıl Yapılır?
Stresin birçok olumsuz etkisi bulunsa da stresi hayatınızdan tamamen çıkarmanız mümkün değil! Ancak stres yönetimi sayesinde onun olumsuz etkilerini azaltabilirsiniz.
Daha iyi bir stres yönetimi için şunları yapabilirsiniz:
- Düzenli olarak egzersiz yaparak stresin zihinsel etkilerini azaltabilir ve kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
- Evde ya da işte çok fazla sorumlulukla uğraşmak stres düzeyinizi yükseltiyor olabilir. Bu yüzden ihtiyaç hissettiğinizde iş arkadaşlarınızdan ve ailenizden yardım almaya özen gösterebilirsiniz.
- Meditasyon yaparak hem anlık duygu durumunuzu iyileştirebilir hem kalıcı sonuçlar elde edebilirsiniz. Üstelik meditasyona başlamak için uzun saatlere ihtiyacınız yok, günde 10 dakika ile başlayabilirsiniz.
- Olumsuz bir iç sese sahip olmak en büyük stres tetikleyicileri arasında yer alır. Bu nedenle iç sesinizin negatif söylemlerini fark ettiğinizde bunları olumluya çevirmeye çalışabilirsiniz.
- Minnettarlık hisleri sizi strese karşı güçlendirebilir ve hayat kalitenizi olumlu etkileyebilir. Her gün minnettar olduğunuz birkaç şeyi düşünebilir, dilerseniz bir deftere not edebilirsiniz. Olumsuz duygulara kapıldığınızda bunları okuyarak kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
Stres yönetimi uzun vadeli bir süreçtir. Eğer stres düzeyiniz çok yüksekse bu süreci kendi başınıza yönetmeniz zorlayıcı olabilir. Böyle bir durumda mutlaka uzman desteğine başvurmalısınız.