NEU (Nötrofil) Nedir?

Semptomlarını yoğun şekilde hissetmediğiniz için üzerine düşmediğiniz bazı problemler ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir. Örneğin sık tekrarlanan enfeksiyonlar, ağız yaraları ve iltihaplanmalar gibi sağlık problemleri bağışıklık sistemiyle alakalı sorunların habercisi olabilir. Nötrofil yüksekliği veya düşüklüğü de bağışıklık sistemiyle alakalı rahatsızlıklar arasında yer alır ve birtakım semptomların ortaya çıkmasına neden olur. Peki, nötrofil nedir ve düşüklüğü veya yüksekliği nelere sebep olur?

NEU (Nötrofil) Nedir? 

Nötrofil, bağışıklık sistemini koruyan bir tür beyaz kan hücresi olarak bilinir. Enfeksiyon ve yaralanmalarda vücuda saldıran bakteri ve mikroorganizmalarla mücadele eder.

NEU nedir, kan tahlili yaptıran kişilerin merak ettiği sorular arasındadır. Nötrofil, kan tahlili sonucunda NEU olarak belirtilir. Kandaki NEU (nötrofil) yüksekliği veya düşüklüğünü belirlemek için farklı kan testleri yapılır. Hastadan alınan kan örneğindeki nötrofil sayısı incelenir. Ölçü birimi olarak mikrolitre kullanılır.

Nötrofil Sayısı Kaç Olmalı?

Hastadan alınan kan örneği incelenerek kanda ne kadar nötrofil bulunduğu tespit edilebilir. Sağlıklı bir yetişkinde nötrofil normal değeri mikrolitre kan başına 1500 ile 7000 arasındadır. Bu nötrofil referans aralığı dışındaki herhangi bir değer çeşitli rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Bununla birlikte kandaki nötrofil seviyesi günden günde farklılık gösterebilir. Bu nedenle hafif yüksek veya düşük nötrofil değeri tespit edilen durumlarda birkaç hafta içinde testlerin tekrarlanması gerekir.

NEU Düşüklüğü ve Yüksekliği Nasıl Test Edilir?

Nötrofil düşüklüğünü ve yüksekliğini tespit edebilmek için yaygın olarak yapılan testleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mutlak nötrofil sayısı: Kan örneğinde kaç tane nötrofil hücresi bulunduğu tespit edilir.
• Tam kan sayımı: Hemogram testi olarak da bilinir. Kan örneğindeki hücreleri inceleyerek vücutta kaç hücre olduğunu belirler. Genel sağlık durumunun değerlendirilmesine ve tıbbi durumların teşhisine yardımcı olur.
• Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliğinden alınan küçük bir örneğin incelenmesini içerir. Vücutta kaç hücre bulunduğunu ve bunların nerede büyüdüğünü doğrular. Bu testin neticesinde vücudun sağlıklı miktarda hücre üretip üretmediği anlaşılır.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Nedir?

Nötropeni adı da verilen nötrofil düşüklüğü kandaki nötrofil sayısının normalden düşük olduğu bir durumdur. Kemik iliği tarafından üretilen bir tür beyaz kan hücresi olan nötrofiller vücuttaki enfeksiyonlarla savaşır. Kanda yeterli nötrofilin bulunmaması bağışıklık sistemini zayıflatır ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını güçleştirir. Bu durum enfeksiyon riskini artırır.

Kan örneğindeki nötrofil sayısına bağlı olarak hafif, orta ve şiddetli nötrofil düşüklüğü tespit edilebilir. Yetişkin bir birey için en düşük normal sınır mikrolitre kan başına yaklaşık 1500 nötrofil olarak kabul edilir.

Nötrofil sayısına göre nötropeni değerlendirmesi şöyledir:

• Hafif NEU düşüklüğü: 1000-1500,
• Orta derecede NEU düşüklüğü: 500-1000,
• Şiddetli NEU düşüklüğü: 500’den az.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Neden Olur?

Nötrofil düşüklüğü şu nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Kanser: Lösemi, lenfoma ve çeşitli kanser türleriyle bu hastalıkları tedavi etmede kullanılan kemoterapi, radyasyon tedavisi gibi yöntemler.
• Otoimmün hastalıklar: Lupus, Crohn hastalığı ve romatoid artrit.
• Enfeksiyonlar: HIV/AIDS, hepatit, tüberküloz, sepsis, Lyme hastalığı, Epstein-Barr, kızamık.
• İlaçlar: Antibiyotiklerin, antiviral ilaçların, antipsikotik ilaçların, diüretiklerin, kardiyovasküler ilaçların bazıları.
• Genetik aktarım: Nötrofil düşüklüğüne neden olan genetik anormallikler ebeveynlerden çocuklara aktarılabilir.
• Vitamin ve mineral eksiklikleri: B12 vitamini, folat ve bakır eksikliği.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Belirtileri

Nötrofil düşüklüğü temelde vücudun bakterilere karşı direncini düşürür ve bu nedenle sıklıkla bakteriyel enfeksiyon problemleri yaşanmasına neden olur. Dolayısıyla nötrofil düşüklüğünün doğrudan bir belirtisine rastlanmasa da tekrarlayan enfeksiyonlar nötrofil düşüklüğüne işaret edebilir. Bu enfeksiyonlara bağlı olarak yetişkinlerde görülebilecek bazı belirtileri şöyle sıralayabiliriz:

• Ateş,
• Boğaz ağrısı,
• Şişmiş lenf düğümleri,
• Ağız yaraları,
• Diş ağrısı,
• Diş eti iltihabı,
• Enfeksiyon bölgesinde şişlik, ağrı ve döküntü,
• İshal,
• İdrar yaparken ağrı veya yanma,
• Anal bölgede ağrı,
• Olağandışı vajinal akıntı,
• Nefes darlığı veya öksürük.

Bunların yanı sıra nötropeniye yol açan nedene bağlı olarak görülen semptomlar değişiklik gösterebilir. Ayrıca herhangi bir belirti olmasa da nötrofil düşüklüğü rutin doktor kontrolünde verilen kan tahliliyle de tespit edilebilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Nötrofil Düşüklüğü Belirtileri

Bebeklerde nötrofil düşüklüğünün en yaygın nedeni enfeksiyondur. Şiddetli bir enfeksiyon nötrofillerin azalmasına yol açabilir ve kemik iliğinin nötrofil üretmesine engel olabilir. Enfeksiyon belirtileri görüldüğünde nötrofil değerinin kontrol edilmesi önemlidir.

Çocuklardaysa nötrofil düşüklüğüne ilişkin herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ancak çocuğunuzda sıklıkla şu durumları gözlemliyorsanız bir uzmana başvurmanız gerekebilir:

• Cilt enfeksiyonları gelişiyor ve çabuk iyileşmiyorsa,
• Diş eti enfeksiyonları, diş eti hastalıkları veya ağız yaraları yaşıyorsa,
• İdrar yolu enfeksiyonları geçiriyorsa,
• Kulak veya sinüs enfeksiyonları yaşıyorsa,
• Sık sık soğuk algınlığına yakalanıyorsa.

Ayrıca yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde ve çocuklarda da herhangi bir kan bozukluğu, kanser, kemoterapi, yetersiz beslenme gibi nedenler nötrofil düşüklüğüne sebep olabilir. Buna bağlı olarak görülen belirtiler farklılaşabilir.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Tedavisi 

Nötrofil düşüklüğünün nedenine bağlı olarak farklı tedaviler uygulanabilir. Örneğin hafif nötrofil düşüklüğünün tedavi edilmesine genelde gerek olmayabilir. Eğer farklı bir hastalık nötrofil düşüklüğüne sebep oluyorsa hastanın altta yatan duruma yönelik tedavi almasıyla birlikte NEU düşüklüğü problemi de ortadan kalkabilir. İlaca bağlı nötrofil düşüklüğü söz konusuysa hastanın başka bir ilaca geçmesi nötrofil değerlerini normal seviyeye getirebilir.  

Bağışıklık sistemini güçlendirerek NEU seviyesini artırmak için çeşitli takviye gıdaların, mineral ve vitamin desteklerinin kullanılması önerilebilir. Kemoterapi alınıyorsa doz ayarlaması yapılabilir veya beyaz kan transfüzyonu uygulanabilir. Buna ek olarak beyaz kan hücre üretimini destekleyen ilaçlar önerilebilir. Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde ve çocuklarda da nötrofil düşüklüğü tedavisi temel nedene bağlı olarak uzman hekim tarafından belirlenir.

NEU (Nötrofil) Yüksekliği Nedir?

Nötrofil sayısı çok yüksek olduğunda ortaya çıkan nötrofili, aynı zamanda nötrofilik lökositoz olarak da bilinir. Nötrofil sayısının yüksekliği vücudun stres altında olduğunun göstergesidir.

Nötrofil seviyesinin arttığı dönemlerde vücuttaki lenfosit oranı düşebilir. Bu durum vücudun enfeksiyonlarla savaşma kapasitesini düşürür ve vücuttaki iltihap riskini artırır. Nötrofil lenfosit oranı (NLR) vücuttaki iltihabı ölçmenin bir yoludur. Nötrofil lenfosit oranı yüksekliği ciddi enfeksiyonlar ve kanser gibi hastalıklarla ilişkilendirilir.

NEU (Nötrofil) Yüksekliği Neden Olur?

Nötrofil yüksekliğinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Lösemi,
• Kanser,
• Enfeksiyonlar,
• İltihaplanma,
• Tütün kullanımı,
• Duygusal veya fiziksel stres,
• Bazı ilaçlar,
• Otoimmün bozukluklar,
• Dalağın cerrahi müdahaleyle alınması,
• Kan nakli,
• Steroid kullanımı,
• Travma ve yanıklar.

NEU (Nötrofil) Yüksekliği Belirtileri

Nötrofil yüksekliği altta yatan nedene göre farklı belirtiler gösterebilir. Sık rastlanan belirtilerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yüksek ateş,
• Stres,
• Tekrarlayan enfeksiyonlar,
• Baş dönmesi,
• Bayılma hissi,
• Yorgunluk,
• Eklem ağrısı,
• İyileşmeyen yaralar.

NEU (Nötrofil) Yüksekliği Tedavisi

Nötrofil yüksekliği tespit edildiğinde öncelikle altta yatan nedenin ne olduğu araştırılır ve bu nedene uygun bir tedavi yöntemi uygulanır. 

Sıkça Sorulan Sorular

Hamilelikte nötrofil yüksekliği anne ve bebek için risk oluşturur mu?

Hamilelikte vücudun yaşadığı değişimler ve bu değişimlerin getirdiği ekstra stres nedeniyle artan nötrofil sayısı genellikle normaldir. Hamilelikte farklı sebeplerden dolayı da nötrofil sayısı artabilir. Ateş, şiddetli yorgunluk, nefes alma zorlukları ve gece terlemeleri gibi belirtiler ciddi bir durumun habercisi olabilir. Bu gibi belirtiler yaşandığında vakit kaybetmeden hekime başvurmak gerekir.

Nötrofil normal değerini korumak için dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Yıllık rutin kontrollerle nötrofil değeri de dâhil olmak üzere kan değerlerinin takip edilmesi gerekir. Nötrofil normal değerini korumak için öncellikle buna neden olabilecek herhangi bir rahatsızlığın bulunup bulunmadığı tespit edilmeli ve gerekli durumlarda uygun tedavi planlanmalıdır. Kronik bir rahatsızlık nedeniyle nöfrofil düşüklüğü ya da yüksekliği yaşanıyorsa uzman hekim tarafından uygun görülen tedavi programı uygulanır. 

NEU düşüklüğü veya yüksekliği olan bireylerin yaşam tarzı değişiklikleri yapmaları gerekir mi?

NEU düşüklüğü ya da yüksekliği pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar arasında tütün kullanımı, aşırı stres gibi nedenler yer alır. Bunlara yönelik yapılacak yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde nötrofil değeri normal seviyeye getirilebilir. NEU düşüklüğü veya yüksekliği olan bireyler uzman doktor görüşü aldıktan sonra yaşamsal alışkanlıklarında birtakım değişiklikler yapabilir. 

Daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek hastalık riskini azaltmak mümkündür. Bunun için dikkat edilebilecek noktalardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sağlıklı beslenmeye özen gösterilebilir. Nötrofili ya da nötropeni teşhisine göre farklı gıdaları tüketmek faydalı olabilir.
• Tütün ürünlerinin kullanımını sınırlandırılabilir hatta bu ürünler tamamen bırakılabilir.
• Hijyen konusunda daha hassas olunabilir.
• Enfeksiyon risklerine karşı önerilen aşıları olmaya dikkat edilebilir.
• Stres yönetimi sağlayacak yöntemler geliştirilebilir, gerekli durumlarda uzmanlardan yardım alınabilir.