Trigliserid Nedir, Kaç Olmalıdır?
Trigliserid bir diğer adıyla trigliserid serum plazma, tüketilen besinlerden alınan ve vücuda enerji sağlayan yağlardır. "Trigliserid serum plazma nedir?" sorusuna kısaca bu şekilde cevap verilebilir. Bireyin sağlıklı olması için trigliseridlere ihtiyacı vardır. Tüketilen yağların büyük çoğunluğu trigliserid formundadır. Daha sonra kullanılmak üzere biriken fazla kaloriler trigliserid üretimine neden olur. Üretilen bu trigliseridler yağ hücrelerinde depolanır ve vücut enerjiye ihtiyaç duyduğunda serbest bırakılır.
Doktor hastanın kolesterol seviyesine bakarken trigliserid seviyelerini de görmek isteyebilir. Bir kan testi ile trigliserit seviyeleri ölçülebilir. "Yetişkin bir birey için trigiliserid değeri kaç olmalıdır?" sorusunun cevabı şu şekilde verilebilir:
- Normal trigliserid seviyesi 150mg/dL'den az olmalıdır.
- Sınırda ya da yüksek trigliserid seviyesi 150-199 mg/dL arasında değişir.
- Yüksek trigliserid seviyesi 200 ila 499 mg/dL arası olur.
- Çok yüksek trigliserid seviyesi 500 mg/dL ve üzeri demektir.
10 ila 19 yaş aralığındakiler için trigliserid seviyeleri şu şekilde olabilir:
- Normal trigliserid seviyesi 90 mg/dL'nin altındadır.
- Sınırda veya yüksek trigliserid seviyesi 90 ila 129 mg/dL arasıdır.
- Yüksek trigliserid seviyesi 130 mg/dL'nin üzerinde olur.
10 yaş altı çocuklar için trigliserid seviyeleri ise şu şekilde olabilir:
- Normal trigliserid seviyesi 75 mg/dL'nin altındadır.
- Sınırda veya yüksek trigliserid seviyesi 75 ila 99 mg/dL arasında olur.
- Yüksek trigliserid seviyesi 100 mg/dL'nin üzerinde olur.
Trigliserid Ne İşe Yarar?
Trigliserid bir çeşit enerji kaynağıdır. Karbonhidrat ve protein gibi vücuda enerji sağlayan kaynaklardan iki kat daha fazla enerji içerir. Bir trigliserid çeşidi olan gliserol vücuda enerji sağlamakla görevli en yararlı türüdür. Lipoliz işlemi sayesinde trigliseridler bağırsaktaki monogliseritten yağ asitlerini serbest bırakmak için parçalanırken aynı anda lipazlar ve safra da salgılanır. Sonrasında trigliseridler enterositlerde yeniden yapılandırılarak, kolesterol ve proteinleri birleştirerek kilomikronları oluşturur. Kilomikronlar daha sonra enerji kaynağı olarak vücutta taşınmak üzere lenfatik ve vasküler sistemlere geçiş yapar.
Trigliserid Düşüklüğü Nedir, Neden Olur?
Trigliserid düşüklüğü genel olarak vücutta bir sorun yaratmaz. Bireyin trigliserid seviyesi 150 mg/dL'den azsa kalp krizi gibi kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riski daha düşük olabilir. Trigliserid seviyesinin aşırı düşük olduğu veya 40 mg/dL'den az olduğu durumlarda bireyde karaciğer rahatsızlığı veya iltihaplanma gibi sağlık sorunlarına rastlanabilir.
Trigliserid düşüklüğünün nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Hipertiroidizm (Tiroit bezinin aşırı çalışması),
- Yetersiz beslenme,
- Malabsorpsiyon sendromu (İnce bağırsağın yağları iyi ememediği durumlar),
- Düşük yağlı bir diyet programı uygulamak.
Trigliserid Düşüklüğü Belirtileri
Trigliserid düşüklüğünün belirtileri şu şekilde olabilir:
- Şişkinlik,
- Uyuşukluk hissi,
- Üşüme,
- İshal,
- Ciltte incelme, kuruluk, esnekliğin kaybolması gibi cilt problemleri,
- Saç problemleri,
- Kas kütlesinde azalma,
- Kilo kaybı,
- Çok sık hastalanmak.
Trigliserid Yüksekliği (Hipertrigliseridemi) Nedir, Neden Olur?
Trigliserid seviyesinin 200-499 mg/dL aralığında olması yüksek trigliserid olarak kabul edilir. Trigliserid kalp hastalığıyla bağlantılı olan bir yağ türüdür. Bu sebeple yüksek trigliserid kardiyovasküler hastalık riski oluşturan bir durumdur. Trigliserid yüksekliği tedavi edilmediğinde bu durum kalbe ve kan damarlarına zarar verebilir.
Trigliserid seviyesinin 200 mg/dL'nin üzerinde olması normal trigliserid seviyesine sahip bir bireyden %25 daha fazla kardivasküler hastalık riski oluşturabilir. Yüksek trigliserid seviyesi ateroskleroza yol açabilir. Bu durum da kalp krizi gibi riskleri artırabilir. Olması gerekenden çok daha yüksek seviyelerdeki trigliserid miktarı pankreas iltihaplanmasına, bir diğer adıyla pankreatite de neden olabilir.
"Trigliserid yüksekliği neden olur?" sorusuna verilebilecek cevaplar ve trigliserid yüksekliğine neden olabilecek bazı faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Yağ ve şeker oranı yüksek besinler tüketmek,
- Aşırı alkol kullanımı,
- Yeteri kadar egzersiz yapmamak,
- Fazla kilolu ya da obez olmak,
- Tiroid, böbrek ve karaciğer hastalığı veya diyabet gibi sağlık problemlerine sahip olmak,
- HIV hastası olmak,
- Meme kanseri, HIV ve nadiren de olsa tansiyon hastalığı için kullanılan ilaçlar,
- Hindistan, Pakistan, Bangladeş gibi Güney Asya kökenli olmak,
- Vücudun lipitleri (yağlar ve kolesterol gibi) parçalamasını engelleyen bir sağlık problemine sahip olmak.
Trigliserid Yüksekliğinin Belirtileri
Yüksek trigliserid belirtileri de tıpkı yüksek kolesterol belirtileri gibi kendini nadiren gösterir. Bazı durumlardaysa trigliserid yüksekliği belirtileri hiç görülmez.
Hamilelikte Trigliserid Yüksekliği
Hamilelik dönemlerinde trigliserid seviyesi hormonların etkisiyle artış gösterebilir. Vücut enerji için trigliseridleri kullanırken bebek büyümek için diğer besinleri kullanır. Hamilelik sırasında normal kan seviyeleri 150 mg/dL veya daha az olabilir. Hamilelikte trigliserid yüksekliği pıhtı atma riskini artırabilir. Hamilelikte trigliserid yüksekliği diyabetten kaynaklanıyorsa yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) riski de oluşabilir veya bebek fazla büyüyebilir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Trigliserid Yüksekliği
Çocuklarda ve bebeklerde trigliserid yüksekliği diyabet, hipotiroidizm, böbrek hastalığı veya karaciğer hastalığı gibi tıbbi rahatsızlıklardan kaynaklanabilir. Beslenmeden kaynaklanan nedenler arasında obezite, yoğun şeker ve yağ tüketimi gösterilebilir. Gençlerde trigliserid yüksekliğinin nedenleri arasında alkol tüketimi de gösterilebilir.
Trigliserid Testi Nasıl Yapılır?
Trigliserid testi bireyden kan alınarak yapılabilir. Bunun için doktorun isteği üzerine 9 ila 12 saat öncesinden aç olmak gerekebilir. Bazı laboratuvarlarda bireyin aç kalmasına gerek olmadan lipid panelleri sunarak parmaktan bir miktar kan alınması yoluyla trigliserid seviyeleri ölçülebilir. Trigliserid testi genel olarak bireyin kalp hastalığına yakalanma riskini öğrenmek amacıyla uygulanır.
Trigliserid Düşüklüğü ve Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Trigliserid düşüklüğü için uygulanabilecek en iyi yöntem trigliserid seviyesinin düşmesine neden olan hastalığı bulup tedavi etmektir. Trigliserid seviyelerinin düşmesine neden olan durum bir emilim bozukluğu (malabsorpsiyon) ve hipertiroidizm gibi bir sağlık problemi ise doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir ve bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Trigliserid düşüklüğüne yetersiz beslenme neden oluyorsa diyette değişiklikler uygulanabilir.
"Trigliserid nasıl düşürülür?" sorusuna verilebilecek diğer cevaplar şu şekilde olabilir:
- Şeker ve rafine karbonhidrat tüketiminden uzak durmak,
- Alkol ve tütün kullanımını sınırlandırmak,
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Sağlıklı yağlar tüketmek,
- Fazla kilodan kaçınmak,
- Diyabet ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkları kontrol altına almak,
- Yeterli ve kaliteli uyku uyumak,
- Stresi yönetebiliyor olmak.
Bunlara ek olarak doktor tarafından bireyin durumuna uygun olarak reçete edilen bazı ilaçlar trigliserid seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olabilir.
Onaylanmış İçerik