Nezle, tipik olarak soğuk hava koşullarıyla ortaya çıkar. Burun, boğaz veya vücudun başka bir bölgesinde çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Nezle semptomları basit gibi görünse de yaşamımızı önemli ölçüde etkileyebilir. Eğer aklınızda, "Nezle ateş yapar mı?" veya "Nezle kaç günde geçer?" gibi sorular varsa gelin, tüm bu soruları yanıtlayalım.
Nezle Nedir?
"Nezle ne demek?" diye merak ediyorsanız nezlenin virüs enfeksiyonundan kaynaklanan yaygın bir üst solunum yolu hastalığı olduğunu söyleyelim. Pek çok virüs nezleye yol açsa da en yaygın tür, rinovirüslerdir. Nezleye yol açan virüsler mevsim geçişlerinde, ani sıcaklık değişimlerinde daha etkilidir ve oldukça bulaşıcıdır. Genellikle öksürme veya hapşırma yoluyla bir kişiden diğerine yayılır.
Alerjik Nezle Nedir?
Alerjik nezle(alerjik rinit) hapşırma, tıkanıklık, burun kaşıntısı ve gözlerde sulanmaya neden olan alerjik bir reaksiyondur. Semptomlara sıklıkla göz, burun ve damak kaşıntısı da eşlik eder. Görülme sıklığı çocuklarda %2-37, erişkinlerde ise %8-30 arasında değişir. Her yaşta görülmesine rağmen ilk belirtiler çoğunlukla çocukluk ve genç erişkinlik döneminde ortaya çıkar. Nezle alerjisi olan kişilerde egzama, astım, oral alerji sendromu gibi diğer alerjik hastalıklar daha sık görülür.
Nezle Belirtileri Nelerdir?
Nezle belirtileri aniden ortaya çıkar. Bu noktada pek çok kişi nezle ile gribi karıştırabilir. Nezle ile grip farkına baktığımızda nezle, gribe göre daha zararsızdır ve genellikle kendi kendine geçer. Bazı durumlarda kulak enfeksiyonu gibi ikincil rahatsızlıklara yol açabilir. Ancak grip, zatürre gibi rahatsızlıklara hatta ölüme neden olabilir. Kişide nezleden farklı olarak aşırı tükenmişlik hissi ve yüksek ateş gibi semptomlar gözlenir.
Nezle olan kişiler genellikle aşağıdaki belirtilerden bazılarını veya hepsini hissederler:
- Öksürük,
- Boğaz ağrısı,
- Burun akıntısı veya tıkanıklığı,
- Hafif kas veya vücut ağrıları,
- Geniz akıntısı,
- Baş ağrıları,
- Sulu gözler,
- Hapşırma,
- Ses kısıklığı,
- Yorgunluk.
Nezle belirtilerinden bazıları, özellikle burun tıkanıklığı ve akıntısı, 10 ila 14 gün kadar sürebilir.
Alerjik Nezle Belirtileri
Alerjik nezle belirtileri yıl boyunca görülebilir. Mevsimsel alerjiler ilkbahar, yaz ve sonbaharda daha belirgin olarak ortaya çıkabilir. Örneğin polene alerjiniz varsa ilkbaharda havadaki polen sayısı daha yüksek olacağından alerjinizi tetikleyebilir. Benzer şekilde evcil hayvanların ve toz akarlarının tetiklediği iç mekân alerjileri, kış aylarında daha da kötüleşebilir.
Nezle ve alerjik nezle, benzer belirtilere neden olabilir. Benzer semptomlar dışında alerjik nezlenin belirtileri şunlardır:
- Kaşıntılı burun, boğaz ve gözler,
- Kırmızı veya sulu gözler,
- Gözlerinizin altında koyu halkalar,
- Burnunuzda ve boğazınızda daha fazla mukus,
- Hırıltılı solunum, öksürük ve nefes almada güçlük.
Eğer bu nezle türüyle mücadele ediyorsanız alerjik nezle tedavisi için kulak burun boğaz uzmanıyla görüşmek ve uygun tedaviyi planlamak önemlidir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Nezle Belirtileri
Yaygın görülen semptomlara ek olarak çocuklarda ve bebeklerde nezle belirtileri şunlardır:
- Ateş,
- İştahsızlık,
- Huzursuzluk,
- Kulak ağrısı,
- Uyku güçlüğü,
- İshal,
- Karın ağrısı.
Özellikle bebeklerde, nezlede kulak ağrısı gibi belirtileri fark etmek bazen zor olabilir. Bu nedenle dikkatli bir gözlem ve sağlık değerlendirmesi yapmak önemlidir.
Nezle Neden Olur? Nasıl Bulaşır?
Nezle, burun ve boğazı kaplayan zarların iltihaplanmasına neden olan virüslerden kaynaklanır. 200'den fazla farklı virüs türü nezleye yol açar. Virüslerin neden olduğu enfeksiyonların çoğu hafiftir. Ancak özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış, astım gibi rahatsızlıkları olan kişilerde ciddi hastalıklara neden olabilir.
Nezleye neden olan virüsler sürekli gelişir. Geçmişte nezle geçirdiyseniz vücudunuz o virüsle savaşmak için antikor üretmiş demektir. Eğer yeni virüs varyantlarına maruz kalırsanız ve bu varyant daha önce hastalığını geçirdiğiniz virüse benzerse sahip olduğunuz antikorlar enfeksiyonu önleyebilir veya şiddetini azaltabilir.
Peki, nezle nasıl bulaşır? Bu virüsler, enfeksiyonu olan biri öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda damlacıklar hâlinde havada dolaşır. Damlacıkları doğrudan soluduğunuzda ya da damlacıklı yüzeye temas ettikten sonra elinizi ağzınıza veya burnunuza değdirdiğinizde virüse maruz kalabilirsiniz.
Nezle kuluçka süresi 1 ila 4 gündür. Virüsü taşıyan kişiler, semptomların ortaya çıkmasının 1-2 gün öncesinden başlayarak semptomlar görüldükten sonra yaklaşık 2 haftaya kadar hastalığı yayabilir. Ancak genellikle hastalığı en yoğun hissettiğiniz ilk 3 gün, virüsün en bulaşıcı olduğu dönemdir.
Geçmeyen Nezle Nedenleri
Nezle genellikle 3 ila 10 gün sürer. Ancak bazı durumlarda semptomları daha uzun süre görülür.
Geçmeyen nezle semptomlarına neden olabilecek bazı faktörler şunlardır:
- Viral enfeksiyonlar,
- Bakteriyel enfeksiyonlar,
- Alerjiler,
- Stres,
- Yeterince dinlenememe,
- Dehidrasyon,
- Yanlış tedavi.
Eğer nezle benzeri semptomlar uzun süre devam ediyorsa veya şiddetleniyorsa durum kronikleşmiş olabilir. Kronik nezle durumunda uzun süren semptomların altında yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedaviye başlanması önemlidir.
Sık Nezle Olmanın Nedenleri
Sık sık nezle oluyorsanız bunun birkaç olası nedeni vardır. Bu nedenler bağışıklık sisteminin zayıflaması, nezleye neden olan virüslere maruz kalınabilecek ortamlarda bulunma, kişisel alışkanlıklar ve genetik faktörler olabilir.
Sık nezle olmanın olası diğer nedenleri ise şunlardır:
- Yetersiz ve dengesiz beslenme,
- Dehidrasyon,
- Uykusuz kalma,
- Hijyen koşullarına dikkat etmeme,
- Düşük D vitamini düzeyi,
- Yoğun stres.
Eğer sık nezle oluyorsanız bağışıklık sisteminizi güçlendirmeniz çok önemlidir.
Nezle Nasıl ve Kaç Günde Geçer?
Genellikle bağışıklık sistemi virüsle savaştıkça nezle kendiliğinden geçer. "Nezle kaç günde geçer?" diye merak ediyorsanız çoğu insan bu rahatsızlığı 7-10 gün içerisinde atlatır. Ancak sigara içmek gibi alışkanlıkları olan kişilerde nezle sonrası öksürük gibi belirtiler daha yoğun hissedilebilir ve hastalığın geçmesi biraz daha uzun sürebilir.
Nezle belirtileri başlayan kişiler, "1 günde nezle nasıl geçer?" diye sorabilir. Ancak kısa süren bir hastalık olsa da nezlenin 1-2 günde geçmesi pek mümkün değildir. Düşünülenin aksine nezle antibiyotikle tedavi edilmez. Eğer sinüzit, bronşit veya orta kulak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklar oluşmamışsa antibiyotikler etkili olmaz. Çünkü antibiyotikler bakterilerin neden olduğu hastalıkları tedavi etmek için kullanılır.
Nezle tedavisinde temel amaç semptomların hafifletilmesi ve kişinin rahatlatılmasıdır. Yapabileceğiniz en iyi şey, bu süreçte kendinize iyi bakmaktır.
Evde Nezle Nasıl Geçer?
Nezleyi kısa sürede ve hafif bir şekilde atlatmak için şu yöntemleri deneyebilirsiniz:
- Su, taze sıkılmış meyve suyu veya ballı ılık limonlu su gibi içecekleri tüketmek dehidrasyonu önler. Bu süreçte dehidrasyonu daha da kötüleştirebilecek alkol, kahve ve kafeinli gazlı içeceklerden kaçının.
- Dinlenmek, bağışıklık sisteminizin güçlenmesine yardımcı olabilir. Dinlenmeye ve yeterli uyku uyumaya gayret edin.
- Boğaz ağrısını yatıştırmak için sık sık tuzlu su gargarası yapın.
- Burun tıkanıklıklarınızı açmak için tuzlu burun damlaları ve tuzlu su spreyleri kullanın.
- Tavuk çorbası, ılık süt, bitki çayı gibi ılık sıvıları tüketin. Bunlar hem boğazı rahatlatır hem mukus akışını artırarak tıkanıklığı hafifletebilir.
- Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın ve havayı nemlendirin.
Ayrıca nezle olan kişiler, "C vitamini nezle ve gribi engeller mi?" sorusunu sıkça sorar. C vitamini nezleye iyi gelir ancak bu vitamini takviye olarak kullanmayı düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Doktorunuzun reçete etmediği ilaçları kullanmamaya dikkat etmelisiniz.
Nezle Olan Bebeğe Ne İyi Gelir?
Yaşamın ilk yılında bebekler, bağışıklık sistemleri çok güçlü olmadığından sık sık hastalanabilirler. Aileler, "1 yaş bebeklerde nezle nasıl geçer?" diye merak ederler. Bebeklerde soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmek için şunlar yapılabilir:
- Bebeğinize bol bol sıvı verin. Eğer bebeğiniz 6 aydan küçükse onu sık sık emzirin. Bebeğiniz 6. ayda biraz su da içebilir.
- Bebeğinizin bol bol dinlenmesi sağlayın.
- Burundaki tahrişi azaltmak için bebeğinizin burun deliklerinin dışına nemlendirici krem sürün.
- Bebeğinizin odasındaki havayı nemlendirin.
Bebekler, nezlenin sebep olduğu semptomları 10 ila 14 gün içerisinde atlatır. Eğer bebeğinizin durumu hakkında endişeleriniz varsa veya semptomları şiddetliyse hemen çocuk doktorunuzla iletişime geçin ve tedavi konusunda yönlendirmeler alın. Doktoru tarafından reçete edilmediği sürece bebeğinize reçetesiz satılan öksürük veya soğuk algınlığı ilaçlarını vermeyin.
- Bebeğinizin gözlerinde kızarıklık oluştuysa, sarı veya yeşilimsi göz akıntısı varsa,
- Nefes almada güçlük çekiyorsa,
- Vücut ısısı 38 dereceden yüksekse,
- Kalın, yeşil renkli burun akıntısı birkaç gündür devam ediyorsa,
- Bezini her zamanki kadar sık ıslatmıyorsa zaman kaybetmeden doktorunuza başvurun.
Hamileler Nezle Olunca Ne Yapmalı?
Hamileyken nezle geçirmek normalden daha zorlayıcı olabilir. Nezle, burun akıntısı ve tıkanıklığına yol açtığından dengeli beslenmeyi ve yeterince uyumayı zorlaştırabilir. Ayrıca, "Nezle bulaşıcı mı, bebeğe zarar verir mi?" diye endişeler de doğabilir.
Hamileliğinizin ilk dönemlerinde yüksek ateş görülmediği sürece hamileyken hastalanırsanız bu durum genellikle bebeği etkilemez. Ancak birçok soğuk algınlığı ilacı, hamileyken alınması güvenli olmayan bileşenler içerir. Hamileyken soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmenin en güvenli yolu, doğal yöntemlerdir.
"Hamilelikte nezle nasıl geçer?" derseniz semptomları hafifletmek için şunları deneyebilirsiniz:
- Bol miktarda sıvı tüketin.
- Göğsünüze mentol uygulayın.
- Antioksidan bakımından zengin meyve ve sebzeler yiyin.
- Tuzlu spreyle burnunuzu yıkayın.
- Tuzlu ılık suyla gargara yapın.
- Mümkün olduğu kadar dinlenin.
- Sıcak suyu yudum yudum için.
- Nezle terlemeyle hafifleyebilir.
- "Nezlede burun akıntısına ne iyi gelir?" derseniz buhar solumak, sıcak duş almak özellikle burun tıkanıklıklarına iyi gelir.
Hamilelik sırasında herhangi bir ilaç almadan önce ilacın sizin için güvenli olup olmadığını doğrulamak için doktorunuza danışın.
Soğuk Algınlığında Üşüme ve Titremeye Ne İyi Gelir?
Soğuk algınlığı; üşüme, titreme ve burun akıntısı gibi semptomlara neden olur. "Soğuk algınlığında üşüme ve titremeye ne iyi gelir?" derseniz belirtileri hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:
- Kendinizi sıcak tutun.
- Sıvı tüketimine önem verin, özellikle sıcak içecekler tüketin. Bitki çayları, ılık su ve bal karışımı gibi sıcak içecekler iyi gelir.
- Sıcak duş alın. Bu, üşümenin hafiflemesine yardımcı olur.
- Bağışıklık sisteminizi destekleyin.
- Doktorunuzun önerisi doğrultusunda ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanın.
Bu öneriler genel olarak soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Emziren Anne Nezle Olursa Bebeğe Geçer mi?
Emziren anne nezle olursa endişelenmenize gerek yok. Çünkü nezleye neden olan virüsler anne sütüne geçmez.
Burun Ameliyatı Sonrası Nezle Olmak Normal midir?
Burun ameliyatı sonrası iyileşme döneminde nezle semptomları göstermeniz olağan bir durumdur. Çünkü burun içerisinde oluşan kabuklanma ve akıntı gibi durumlar sesin boğuklaşmasına, nefes almada zorlanmaya ve hapşırma hissine neden olabilir. Burnunuz akıyorsa bir mendille hafifçe burnunuzu silin. Burnunuzu ovmayın ve sümkürmeyin.
Nezle Sonrası Kulak Tıkanıklığı Normal midir?
Nezle, yaygın olarak burun ve boğazı etkiler. Ancak hastalığa neden olan virüsün yol açtığı semptomlar sadece üst solunum yollarında görülmeyebilir. İltihaplanma ve mukus birikmesi, östaki borusunun bloke olmasına neden olabilir. Bu da kulak tıkanıklığına yol açabilir.
Nezle Tat ve Koku Kaybına Neden Olur mu?
Nezle yapan virüsler, burun ve boğazın mukozasını etkiler, burunda tıkanıklığa neden olur. Bu da tat ve koku kaybının yaşanmasına yol açabilir.