Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir?

Vücudun ana sistemlerinden biri olan gastrointestinal sistemin en önemli organları arasında yer alan bağırsak ikinci beyin olarak isimlendirilir. Bunun nedeni beyni kontrol eden birçok kimyasalın ve hormonun bağırsakta da bulunmasıdır. Aynı zamanda bağırsak beyinden bağımsız olarak kendi karar mekanizmasına da sahiptir. Bu nedenle bağırsak sağlığı vücudun genel sağlığı hatta kişinin duygu durumu üzerinde doğrudan etkilidir. Toplumda yaygın görülen bir rahatsızlık olan huzursuz bağırsak sendromu da gastrointestinal sistem hastalıklarından biridir. "Huzursuz bağırsak sendromu ne demek?" ve "Huzursuz bağırsak sendromu nasıl tedavi edilir?" gibi merak edilen tüm soruların yanıtlarını içeriğimizde bulabilirsiniz.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir?

Bu sendrom bir tür gastrointestinal bozukluktur. Huzursuz bağırsak sendromu diğer adıyla irritabl bağırsak sendromu genel olarak kalın bağırsağı etkileyen bir hastalıktır. Çeşitli semptomlarla kendini gösteren huzursuz bağırsak sendromu spastik kolon ya da mukoza kolit olarak da isimlendirilir.

Huzursuz bağırsak sendromu yapısal değil, işlevsel bir bozukluk olarak değerlendirilebilir. Bu hastalık çok ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmese de semptomların kronikleşmesi kişinin günlük yaşamının olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Bu nedenle hastalıktan muzdarip bireylere etkili bir tedavi yönteminin uygulanması önemlidir. 

Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromunun belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı bireyler hastalığın belirtilerini hafif şekilde yaşarken bazı bireylerde semptomlar çok daha şiddetli olabilir. 

En sık görülen huzursuz bağırsak sendromu belirtileri şunlardır:

• Karın ağrısı,
• Şişkinlik,
• Karında kramp,
• Bağırsak hareketlerinin sıklığında değişiklik,
• Kabızlık,
• İshal,
• Kabızlık ve ishalin bir arada görülmesi,
• Dışkıda mukus,
• Dışkılama sonrası bağırsaklarda rahatlama hissinin olmaması.

Bunlara ek olarak yorgunluk, sinirlilik hâli, uykusuzluk, sırt ağrısı, migren, göğüste ağrılı yanma hissi, kronik pelvik ağrı, dışkıda incelme huzursuz bağırsak sendromu olan bireylerde görülen diğer belirtiler arasında sayılabilir.

Huzursuz bağırsak sendromu çocuklarda ve bebeklerde de görülebilir. Çocuklarda görülen huzursuz bağırsak sendromu belirtileri arasında karın ağrısı, iştah kaybı, sırt ağrısı, şişkinlik, kol ve bacak ağrısı, ishal ile değişen kabızlık, rektal ağrı yer alır.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Ağrısı Nerede Olur?

Huzursuz bağırsak sendromunun en yaygın semptomları arasında yer alan ağrılar çoğunlukla karnın alt kısmında ve göbek çevresinde yoğunlaşır. 

Huzursuz Bağırsak Sendromu Karın Ağrısı ve Gaz Yapar mı?

Huzursuz bağırsak sendromunda bağırsak kaslarının normalden daha uzun süre ve şiddetli kasılması gaza neden olabilir. Karın ağrısı da huzursuz bağırsak sendromunun en sık görülen belirtisidir. Bağırsak hareketlerindeki değişim ve bağırsak işlevinde bozulma bu ağrıya neden olabilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Mide Bulantısı Yapar mı?

Mide bulantısı ve kusma huzursuz bağırsak sendromu olan bireylerde sık görülen semptomlardan değildir. Ancak bazı bireylerde huzursuz bağırsak sendromuna bağlı olarak yemekten sonra bile mide bulantısı hissedilebilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavisi

"Huzursuz bağırsak sendromu nasıl geçer?" sorusu pek çok kişi tarafından merak edilse de bu hastalığı tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yoktur. Uygun tedavi yöntemleriyle hastalığın neden olduğu belirtiler kontrol altına alınabilir. Ancak tüm hastalarda işe yarayan tek bir tedavi yönteminden bahsetmek de mümkün değildir. 

Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi için uygulanan birçok farklı yöntem mevcuttur. Kişiye uygun tedavi yönteminin belirlenmesinde doktor tanısı önemlidir. Tedavide en önemli adım hastalığı tetikleyen faktörlerden kaçınmaktır. 

Tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

İlaç Tedavisi

Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinde farklı belirtilerin azaltılmasına ya da giderilmesine yönelik bazı ilaçlar kullanılabilir.

Tedavide en sık kullanılan ilaçlar arasında antispazmodik etkisi olanlardan bahsedilebilir. Bu ilaçlar bağırsak kaslarını gevşeterek karın kramplarını ve ağrılarını azaltmada etkilidir. Kullanılması gereken ilaçlar gerekli tetkiklerin ardından doktor tarafından reçete edilir.

Beslenme

Tedavi sırasında her hastada işe yarayacak bir huzursuz bağırsak sendromu diyeti bulunmaz. Ancak hastalığın semptomlarını kontrol altına almak için çeşitli beslenme rutinleri oluşturulabilir. Bu aşamada bireyin hastalığı tetikleyen yiyecekleri tespit etmesi oldukça önemlidir. Böylece birey hastalığı tetikleyen gıdalardan uzak durarak belirtilerin azalmasını sağlayabilir. Huzursuz bağırsak sendromu tedavisine destek olacak beslenme düzeni tüketilmesi ve tüketilmemesi gereken gıdalar olmak üzere iki gruba ayrılabilir.

"Huzursuz bağırsak sendromu hastaları ne yemeli?" sorusu kısaca şöyle yanıtlanabilir:

• Bağırsak sağlığı için probiyotiklerin önemi büyüktür. Bu nedenle ev yapımı turşu, yoğurt ve tarhana gibi besinler tüketilebilir. 
• Dışarıda hazır yemek tüketmek yerine yiyeceklerin evde hazırlanması faydalı olabilir.
• Hastalık kendini kabızlıkla gösteriyorsa bol su tüketimi ve lif yönünden zengin gıdalarla beslenmek önemlidir.
• Rezene, papatya ve nane gibi bitki çayları da şikâyetlerin azalmasında etkili olabilir. 

"Huzursuz bağırsak sendromu hastaları ne yememeli?" sorusu ise şu şekilde cevaplanabilir:

• Laktoz intoleransı olan hastalar için süt ve süt ürünlerinin tüketimi sınırlandırılabilir. 
• Sindirimi zor ve gaz yapıcı etkisi olan brokoli, lahana, soğan ve karnabahar gibi besinlerin tüketimi sınırlandırılabilir.
• İçerisinde sorbitol bulunan yiyecek ve içeceklerin huzursuz bağırsak sendromu hastaları tarafından tüketilmemesi önerilir.

Yaşam Tarzı

Huzursuz bağırsak sendromunun en önemli tetikleyicilerinden biri strestir. Bu nedenle hastaların stresten uzak durması büyük önem taşır. Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi stresi azaltan aktiviteleri günlük rutine eklemek fayda sağlayabilir.

Düzenli egzersiz yapmak ve yeterli bir uyku da stresi ve stresin tetiklediği belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Hafif düzey karın egzersizleri, yürüyüş, koşu, bisiklet sürme ve yüzme belirtileri azaltıcı etki gösterebilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Geçer mi?

Huzursuz bağırsak sendromu semptomlarını azaltıcı tedavi yöntemleri olsa da bu hastalığı tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yoktur. Aynı zamanda hastalığın kendiliğinden geçmesi de söz konusu değildir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hastalık tedavi edilmediğinde hastaların semptomlarında artış da görülebilir.

Huzursuz bağırsak sendromunun tedavi edilmemesi hâlinde ortaya çıkabilecek bazı durumlarda mutlaka bir doktora danışılmalıdır:

• Demir eksikliği anemisi, 
• Rektal kanama (makattan kan gelmesi),
• Geçmeyen şiddetli karın krampları,
• Açıklanamayan kusma,
• Kronik yorgunluk,
• Hızlı kilo kaybı,
• Kadınlarda cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni).

Sıkça Sorulan Sorular

Huzursuz bağırsak sendromu ne kadar sürer?

Huzursuz bağırsak sendromu yaşam boyu sürebilen bir hastalıktır. 

Huzursuz bağırsak sendromu tehlikeli mi?

Huzursuz bağırsak sendromu ciddi kanser türlerine ya da ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıklarına neden olan bir hastalık değildir. Bu nedenle hayatı tehdit eden ciddi bir hastalık olarak değerlendirilmez.

Huzursuz bağırsak sendromu kaç gün sürer?

Huzursuz bağırsak sendromu semptomlarının süresi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu semptomlar genellikle ayda en az üç gün sürebileceği gibi üç ay kadar da devam edebilir.

Huzursuz bağırsak sendromu psikolojik mi?

Hastalığın ortaya çıkış sebebi tamamen psikolojik olmasa da bazı psikolojik faktörler bu hastalığın nedenleri arasında yer alır. Anksiyete, depresyon gibi psikolojik hastalıkları olan bireylerde huzursuz bağırsak sendromu hastalığının görülme ihtimali bu hastalığı kalıtsal olarak taşımayan bireylere göre daha fazladır.

Huzursuz bağırsak sendromunun risk faktörleri nelerdir?

Stres, gıda intoleransları ve hormonlar huzursuz bağırsak sendromunu tetikleyen başlıca faktörler arasında yer alır. Genetik faktörler de huzursuz bağırsak sendromuna neden olabilir. Ailesinde huzursuz bağırsak sendromu olan bireylerde bu hastalığın görülme ihtimali diğer bireylere oranla daha yüksektir.

Huzursuz bağırsak sendromu genellikle 50 yaş altındaki bireylerde daha sık görülür. Ayrıca bu hastalığa erkeklere kıyasla kadınlarda daha sık rastlanır.

Huzursuz bağırsak sendromu neden olur?

Huzursuz bağırsak sendromu sebepleri kesin olarak bilinmese de hastalığın gelişiminde çeşitli faktörlerin rolü olduğu düşünülür.

Bunlardan ilki, bağırsak kaslarındaki anormal kasılmalardır. Bağırsaktaki normalden uzun ve fazla olan kasılmalar huzursuz bağırsak sendromuna neden olabilir.

İkinci olarak, sindirim sisteminde bulunan sinirlerdeki anormallikler, beyin ve bağırsak arasındaki yetersiz sinyaller de huzursuz bağırsak sendromu semptomlarına neden olabilir. Bağırsaklardaki iltihaplanma da bağırsaklardaki bağışıklık sistemi hücrelerinin aşırı tepkisine neden olarak bu hastalığı tetikleyebilir. Ayrıca bazı bireylerde ağır geçirilen bir enfeksiyon sonrasında bağırsak florasındaki dengenin bozulmasına bağlı olarak huzursuz bağırsak sendromu görülebilir. 

Huzursuz bağırsak sendromu kilo aldırır mı?

Huzursuz bağırsak sendromu kilo kaybının yanı sıra bazı hastalarda kilo artışına da yol açabilir. Bazı bireyler semptomlar nedeniyle normalden daha az kalori tüketip kilo kaybı yaşarken bazı bireyler de daha fazla kalori içeren yiyeceklere yönelip kilo alabilirler.

Huzursuz bağırsak sendromuna ne iyi gelir?

Düzenli beslenme veya egzersizin yanı sıra besinlerin yavaş ve çok çiğnenerek yenmesi, öğünlerin az az ve sık olarak planlanması huzursuz bağırsak sendromuna iyi gelebilir.