Çevredeki mikropların yayılmasının önüne geçerek sağlığı korumak ve hijyen sağlayarak hastalıkların bulaşmasını engellemek için etkili ve basit yollardan biri su ve sabun kullanarak el yıkamaktır. "Dünya El Yıkama Günü" el hijyeni konusunda toplumsal farkındalığı artırmak amacıyla belirlenmiş gündür. Gelin, "Dünya el yıkama gününün amacı nedir?", "Sağlıklı bir yaşam için el yıkamanın önemi nedir ve doğru el yıkama teknikleri nasıldır?" gibi soruların yanıtlarını ve daha fazlasını beraber inceleyelim.
Dünya El Yıkama Günü Nedir?
Dünya El Yıkama Günü her yıl 15 Ekim'de Küresel El Yıkama Ortaklığı'nın dünya çapındaki eylem günü olarak belirlenmiştir ve el yıkamanın önemine odaklanır. Küresel El Yıkama Ortaklığı tarafından oluşturulan ve UNICEF'in desteklediği Dünya El Yıkama Günü 100'den fazla ülkede el hijyenine dikkat çekmeyi amaçlar. Dünya El Yıkama Günü insanları ellerini su ve sabun kullanarak yıkamaya teşvik etmek için yaratıcı yollar bulmak, özellikle çocukları el hijyeni konusunda bilgilendirmek ve farkındalık sağlamak için ideal bir gündür. Ellerin su ve sabunla iyice yıkanması mikropların yayılımı durdurularak ishal, soğuk algınlığı, grip gibi çeşitli solunum yolu enfeksiyonlarından korunmayı sağlanabilir. Dünya El Yıkama Günü mikroplarla baş edebilmenin uygun maliyetli ve en etkili yolunun el yıkamak olduğuna odaklanır. 2024 yılının Dünya El Yıkama Günü teması "Temiz eller neden hâlâ önemli?" olarak belirlenmiştir.
Sağlıklı Bir Yaşam İçin El Yıkamanın Önemi
El yıkayarak birçok bulaşıcı hastalığın önüne geçmek mümkündür. Enfeksiyonların yayılmasını engellemek için en etkili yollarından biri elleri steril el yıkama tekniklerine uygun olarak yıkamaktır. Çevredeki mikroplar her alanda ve her yüzeyde bulunabilir. Vücudun bağışıklık sistemi çoğu zaman çeşitli mikroplara karşı koruma sağlayabilir ve ciddi sağlık problemlerinin önüne geçilebilir. Bazı durumlardaysa vücuda giren mikroplar istenmeyen rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
El yıkamanın önemi hakkında yapılan pek çok araştırmada el hijyenini sağlamanın solunum yolu enfeksiyonlarının 5'te 1'ini, ishale neden olan hastalıklarınsa 3'te 1'ini önlediği görülmüştür. Ellerin hijyen kurallarına uygun olmayan bir şekilde yıkanmasıyla da mikroplar insanlar arasında ya da çeşitli yüzeylerden bulaşacak şekilde yayılım gösterebilir.
"Eller hangi durumlarda yıkanmalıdır?" sorusuna verilebilecek cevaplar şu şekilde sıralanabilir:
- Yemek yemeden önce,
- Yemek hazırlamaya başlamadan önce, yemeği hazırlarken ve yemek hazırlandıktan sonra,
- Hapşırdıktan, burun silindikten veya öksürdükten sonra,
- Tuvaleti kullandıktan sonra,
- Bebek bezi değiştirdikten sonra,
- Hasta aile üyeleriyle ilgilendikten sonra,
- Hijyenik ped değiştirmeden önce ve değiştirdikten sonra,
- Mendil kullandıktan sonra,
- Sigara kullandıktan sonra,
- Hayvanlarla ilgilendikten sonra,
- Çöp ve benzeri atıkları elledikten sonra,
- Bahçe işlerinden önce ve sonra,
- Dışardan eve gelindiğinde, başkasının evine gidildiğinde ya da herhangi bir mekân değişikliğinde.
Doğru El Yıkama Yöntemleri
Elleri doğru bir şekilde yıkamak için öncelikle el yıkama tekniklerini ve yeterli el yıkama süresini bilmek önemlidir. Hijyenik el yıkama süresi en az 20 saniye olmalıdır. Ellerin doğru bir şekilde yıkanabilmesi için takip edilmesi gereken el yıkama adımları şu şekilde sıralanabilir:
- Temiz suyla elleri ıslatıp musluğu kapatın.
- Bir sabun yardımıyla en az 20 saniye boyunca elleri birbirine sürterek köpürtün. Ellerin arkasını, parmak aralarını, bilekleri ve tırnak altlarını yıkamayı unutmamak önemlidir.
- Elleri akan suyun altında iyice durulayın ve sabun artıklarından arındırın. Ardından musluğu kapatın.
- Durulamanın ardından bir kâğıt havlu veya el havlusu yardımıyla ellerinizi kurulayarak ellere daha fazla mikrop bulaşmasının önüne geçin. Mikroplar ıslak bölgelerde daha çabuk yayılabilir. Bu nedenle elleri kurulayarak ellerin daha uzun süre temiz kalması sağlanabilir.
Sabun ve su kullanarak el yıkamak el üzerindeki mikropların yok edilmesinde ve hijyen sağlamada en basit ve etkili yoldur. Su ve sabuna kolay bir şekilde erişim imkânı yoksa en az %60 alkol bazlı bir el dezenfektanı da kullanılabilir. Suya erişim varsa ve sabun yoksa elleri suyun altında durulamak çok etkili bir yöntem olmasa da mikropların bir kısmının yok olmasına yardımcı olur.
El Yıkama ve Çevresel Bilinç
Topluma el yıkama bilincini aşılarken çevresel bilincin gelişmesini sağlamak da önemlidir. İnsanların el yıkarken su israfına neden olması çevre üzerinde risk teşkil eden bir durumdur. Su yaşam için değerlidir ve sınırlı bir kaynağa sahiptir. Suyun doğru bir şekilde kullanılmaması ve israf edilmesiyle tüm dünyada su kıtlığı gibi büyük bir sorunla karşı karşıya kalmamak olanaksızdır. Gerekli temizliğin sağlanamaması veya kirli suyun sebep olduğu etkiler nedeniyle dizanteri, kolera, tipo, hepatit A, çocuk felci ve ishal gibi çeşitli sağlık sorunları oluşabilir. Su kıtlığı ve suyun yeteri kadar temiz olmaması gibi durumlarda pek çok insanın enfeksiyon kapma veya çeşitli hastalıklara yakalanma riski de artar. Su israfının önüne geçebilmek için atılabilecek bazı adımlar vardır. Bu adımlar şu şekilde sıralanabilir:
- Duş alma süresini kısaltmak ya da haftada alınan duş sayısını düşürmek iyi bir adım olabilir.
- Giysilerin yapım sürecinde litrelerce su harcanır. Bu nedenle su israfının önüne geçebilmek için sık sık yeni kıyafetler almaktan kaçınmak ve giysileri onarmak önemlidir.
- Diş fırçalarken, tıraş olurken ve yüz temizlerken gerekmediği durumlarda musluk kapatılmalıdır.
- Bulaşıkları bulaşık makinesine koymadan önce durulamaya gerek yoktur.
- Çimleri havalandırarak yağmur suyunun çimler tarafından emilmesi sağlanabilir. Böylece çimleri sulamak için ekstra çaba ve su harcamamış olunur.
- Daha düşük akışa sahip musluklar, tuvaletler ve duş başlıkları kullanarak hem sudan hem faturalardan tasarruf edilebilir.
- Çamaşır ve bulaşık makinelerini tam kapasite doldurmadan çalıştırmamak önemlidir.
- Su tekrar tekrar kullanılabilir. Örneğin meyve ve sebzelerin yıkandığı sularla çiçekler sulanabilir. Duşta kovada biriken suyla temizlik yapılabilir.
- Tuvalette veya borularda sızıntı olup olmadığına dikkat etmek gerekir.
- Buzları atmak yerine erimesini beklemek ve çiçekleri sulamak iyi bir yöntem olabilir.
- Bulaşıkların artması daha fazla su, emek ve zamanın harcanması anlamına gelir. Bu nedenle ihtiyaç duyulandan fazla bulaşık çıkarmamak da önemlidir.
- Rezervuara bir ağırlık koyarak sifon çekildikçe akan su miktarını azaltmak mümkündür.
Toplumda El Yıkama Bilincini Artırma Yolları
El yıkamanın önemini anlatmak, toplumu bilinçlendirmek ve el yıkamaya teşvik etmek amacıyla çeşitli kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen çalışmalar vardır. Toplumda el yıkama bilincini arttırmak amacıyla çeşitli yöntemler denenebilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Haber bültenleri,
- Grafik tasarımlar,
- Web sitesi afişleri,
- Kamu spotları,
- Çıkartmalar ve posterler.
Pek çok hastalığın önlenmesini sağlayan el yıkama sağlık açısından büyük öneme sahiptir. Hijyenik biçimde düzenli olarak yıkanan eller sayesinde genel sağlığı korumak da mümkün olur. 360Sağlık Evde Hijyen Uygulaması hizmetimiz sayesinde alanında deneyimli ekibimiz tarafından sizlere yardımcı oluyoruz. Evde Hijyen Uygulaması ile yaşı ilerlemiş olan, çeşitli sağlık problemleri nedeniyle kişisel bakım merkezlerine gidemeyen, kişisel bakımını profesyonel ve hijyenik bir şekilde yaptırmak isteyen herkesi bulundukları yerde ziyaret ederek kişisel bakım ve hijyen gereksinimlerini karşılıyoruz.
Onaylanmış İçerik