Cinsel Terapi Nedir? Nasıl Yapılır?

Cinsel yaşam insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Bazı durumlarda bireyler cinsellikle ilgili beklenmedik sorunlar yaşayabilirler. Bu sorunlar bireyin ilişkilerini ve öz güvenini etkileyerek yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilir. Cinsel terapi, psikoloji alanında cinsellikle ilgili sorunlarla özelleşmiş bir terapi çeşidi olarak hizmet verir. Daha sağlıklı bir ilişki yaşamak isteyen bireylerin son yıllarda sıkça tercih ettiği bir terapi alanı olarak ortaya çıkar. Yeni yeni tanınan ve gelişen cinsel terapiye dair soru işaretlerine sahip olmak normaldir. Peki, "Cinsel terapi nedir ve nasıl yapılır?", "Cinsel terapiye hangi sorunlar için gidilir?" Gelin, birlikte bu soruların yanıtlarına ve daha fazlasına birlikte bakalım.

Cinsel Terapi Nedir?

Cinsel terapi, cinsel hayatında sorun yaşayan bireylere ve çiftlere yardımcı olmak için gerçekleştirilen bir tür konuşma terapisidir. Cinsel sorunların duygusal, psikolojik ve kişilerarası yönlerini ele alır. Cinsel terapi seansları bireyin kendisiyle veya partneriyle birlikte yapılabilir. Bu esnada bireyler veya çiftler cinsel kaygıları üzerinde durur, cinsel yaşamla ilgili duygularını ve inançlarını açığa çıkarırlar. Bireylere cinsel hayatlarını daha iyi yönetebilmeleri için çeşitli stratejiler öğretilebilir. Cinsel terapiyle cinsel sorunların açıkça konuşulabileceği, güvenli ve ön yargısız bir alan yaratılır. Bu sayede bireyler cinsel hayata dair sorularını, çekincelerini ve korkularını dürüst bir şekilde ifade edebilirler.

Fiziksel, psikolojik ve duygusal bazı faktörler cinsel sorunlara neden olabilir. Cinsellik günümüzde toplumun büyük bir çoğunluğu tarafından hâlâ bir tabu olarak karşılanır. Bu konuların konuşulabilmesi ve sorunların fark edilmesiyse önemlidir. Cinsel terapistin amacı bireyin ya da çiftin cinsel sorunları çözmede ve daha tatmin edici bir cinsel hayat elde etmede onlara yardımcı olmaktır. Cinsel terapide cinsel işlev bozukluklarından ilişki sorunlarına kadar geniş bir yelpazede hizmet verilebilir.

Cinsel Terapinin Faydaları Nelerdir? 

Cinsel terapi, cinsel sorunlar yaşayan, sağlıklı bir cinsel hayat yaşamak isteyen bireylere ve çiftlere birçok fayda sağlar. Cinsel terapinin faydaları şu şekilde özetlenebilir:

• İkili ilişkilerdeki iletişimi geliştirir ve yakınlık sağlar. 
• Birçok cinsel işlev bozukluğuna yardımcı olur.
• Performans kaygısını azaltır ve cinsel hayata dair öz güveni geliştirir.
• Farklı arzular ve istekler konusunda yaşanan problemleri çözer.
• Cinsel tatmini arttırır.
• Cinsel travma veya istismar konularında iyileşmeye katkı sağlar.
• Cinsel tercihleri ve yönelimleri keşfetmeye yardımcı olur. 
• Daha derin bir cinsel ilişki kurulmasını sağlar.
• Daha az yalnız hissetmeye yardımcı olur.
• Cinsel sorunların altında yatan çeşitli nedenleri belirleyebilmeyi sağlar. 

Kimler Cinsel Terapi İçin Başvurabilir? 

Bireyin cinsel terapiye başvurmasının birkaç nedeni olabilir. Cinsel terapi yaşam kalitesini yükseltmek isteyen, cinsel işlevlerinden veya arzularından etkilenen ve/veya bir ilişki içinde yakınlıkla ilgili sorunları olan bireyler için önerilebilir. Bunun için yaş, cinsiyet veya geçmiş yaşantılar önemli değildir. Cinsel terapi alabilmek için cinsel sorunlara sahip olmak gerekmez. Cinsel sağlık konusunda problem yaşamayan, cinsel yaşamını daha iyi bir noktaya taşımak isteyen bireyler de cinsel terapi alabilir. Bazı konularla ilgili kafası karışık olan veya endişe duyan ergenler de cinsel terapistten yardım alabilirler.

Cinsel Terapi Ne Zaman Gereklidir? 

Cinsellikte karşılaşılan sorunlar çok çeşitli olabilir. Söz konusu sorun biyolojik bir sebepten kaynaklanıyorsa ilaç veya diğer tıbbi müdahalelerle bir tedavi planlanabilir. Bu tedaviyi ürologlar, kadın hastalıkları, doğum uzmanları veya psikiyatristler gerçekleştirebilirler. Karşılaşılan sorun psikolojik bir nedene bağlıysa cinsel terapi uygulanabilir. Cinsel terapistler psikolojik nedenleri veya etkileri olan birçok cinsel işlev bozukluğunun çözümünde yardımcı olabilirler. Günlük hayata veya ilişkilere yansıyan sorunlarda bireye destek sunabilirler. Örneğin erkekler için cinsel terapi uygulaması cinsel dürtü ve davranışları etkileyen androjenlerin artmasını sağlayabilir. 

Cinsel terapinin fayda sağladığı sorunlar arasında şunlar sayılabilir: 

• Cinsel isteksizlik,
• Cinsel dürtülerdeki eşitsizlik,
• Çocuk sahibi olduktan sonra yakınlık,
• Ağrılı cinsel ilişki,
• Bireyde strese neden olan arzular,
• Cinsel bağımlılıklar ve/veya zorlayıcı davranışlar,
• Orgazma ulaşmada zorluklar,
• Cinsel travma,
• Cinsel eğitim ve yanlış bilgilerin düzeltilmesi,
• Cinsellikle ilgili kaygı, korku veya utanç duyguları,
• Cinsiyet kimlik ve/veya cinsel yönelimle ilgili konular,
• Cinselliğe ilişkin kültürel, dini ve toplumsal görüşlerle ilgili sorunlar,
• Partnerler arasındaki cinsellik ve yakınlığa dair iletişim,
• Olumsuz beden imajı ve öz güven problemleri,
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla başa çıkmak ve bunlarla yaşamak,
• Hiperseksüel bozukluk (seks bağımlılığı),
• Pornografi bağımlılığı.

Cinsel Terapinin Tedavi Ettiği Cinsel İşlev Bozuklukları Nelerdir? 

Cinsel işlev bozukluğu, cinsellikle ilgili tekrarlayan çeşitli zorluklar için genel bir kavram olarak kullanılır. Cinsel işlev bozukluğu yaşayan bireyler seks terapisinden faydalanabilirler. Cinsel terapinin üzerinde durduğu cinsel işlev bozuklukları şunları içerebilir:

• Erken boşalma,
• Geç boşalma,
• Sertleşme bozukluğu,
• Kadında orgazm olamama durumu,
• Kadında istek ve uyarılma bozukluğu,
• Erkekte azalmış cinsel istek bozukluğu,
• Vajinismus,
• Cinsellikten tiksinme,
• Disparoni (Cinsel ilişkide ağrı hissetme),
• Madde veya ilaca bağlı cinsel işlev bozukluğu,
• Tanımlanmış diğer cinsel işlev bozuklukları,
• Tanımlanmamış cinsel işlev bozuklukları.

Cinsel Terapi Kimler Tarafından Yapılır? 

Cinsel terapide güvenilebilecek doğru bir terapist bulmak önemlidir. "Cinsel terapi için hangi doktora gidilir?" sorusuna verilebilecek cevap cinsel terapi psikiyatristleri olabilir. Bunun yanında cinsel terapi alanından ruh sağlığı uzmanları, psikologlar ve psikolojik danışmanlar da cinsel terapi yapabilirler.

Cinsel Terapi Nasıl Yapılır? 

Cinsel terapi seanslarında terapist ve danışan, bireyin cinsel hayatını etkileyen düşünce ve davranışları belirlemek ve değiştirmek için çalışırlar. Cinsel terapiye başlamadan önce danışanlara çok yönlü bir muayene, inceleme ve değerlendirme yapılır. Cinsel terapide ilk görüşmeler önemlidir ve değerlendirmenin tam olması gerekir. Terapist, danışanlarla ayrı ayrı görüşmek isteyebilir ve bireye şu konularda çeşitli sorular yöneltebilir:

• Geçmiş cinsel yaşam,
• Mastürbasyon,
• Eşli cinsel etkinlikler,
• İlk cinsel deneyim,
• Genel sağlık durumu ve cinsel sağlık geçmişi,
• Cinsel eğitim,
• Cinselliğe dair inanışlar,
• Özel cinsel kaygılar.

Bunlara ek olarak cinsel sorunun ne zaman ve ne şekilde başladığı, yaşanan değişikliklerin nasıl geliştiği, varsa tedavi girişimlerinin sonuçları üzerinde durulabilir. Bazı cinsel doyum veya kişilik testleri istenebilir. Cinsel terapide danışan veya terapistin arasında herhangi bir temas veya cinsel aktivite gerçekleşmez. Terapinin herhangi bir yönünden rahatsızlık duyuluyorsa bu durum terapiste ifade edilmelidir.

Konuşmak psikoterapinin ana unsurudur. Bu sebeple danışanların terapiye aktif olarak katılması gerekir. Cinsellik hakkında konuşmak birey için rahatsız edici bir deneyim olabilir. Cinsel terapistler bunun farkındadır ve danışanları rahat hissettirmek önceliklerindendir. Danışan ve terapist arasındaki güvenli ilişki etkili bir şekilde yol almak ve terapiden en iyi şekilde yararlanmak için önemlidir.

Çeşitli psikoterapi yöntemlerinde ödevden faydalanılabilir. Cinsel terapi ödevleriyse, ev mahremiyetinde gerçekleştirilecek aktiviteler ve alıştırmalar içerebilir. Bu tür ödevlerde güven ve yakınlık geliştirmek için rol yapma veya egzersiz çalışmaları istenebilir. Bunlar partnerle ya da tek başına yapılabilir.

Cinsel Terapi Yöntemleri Nelerdir?

Cinsel terapistler, danışanların hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak için farklı yaklaşımlardan birçok terapötik teknik ve müdahale yöntemi kullanırlar. Genellikle duyguları, düşünceleri ve davranışları üzerine şekillenen psikoterapi yöntemleri tercih edilir. Cinsel terapide yaygın olarak kullanılan bazı yöntem ve teknikler şu şekildedir:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Cinselliğe dair geliştirilen düşünce, inanç ve davranışlar ele alınır. Bunun yanında sistematik duyarsızlaştırma, odaklanmayı geliştirme, cinsel tutumların yeniden uyarlanması gibi teknikler de kullanılır.
• Davranışçı Terapi: Kaygının kontrol edilebilmesi için rahatlama egzersizleri, duyumsal keşif teknikleri, bireyin kendi cinselliğini keşfi ve mastürbasyon egzersizleri gibi teknikler uygulanabilir. Özellikle erken boşalma sorunlarında dur-başla tekniği ve daha ileri davranışçı yöntemler kullanılabilir.
• Çift Terapisi: Çiftler arasındaki iletişimi iyileştirmek, yakınlığı artırmak, çatışmaları azaltmak ve ilişkideki diğer sorunlara çözüm üretmek için çeşitli teknikler uygulanabilir.
• Duygu Temelli Terapi: Bireylerin ve çiftlerin cinsel yaşamlarını daha iyi bir noktaya getirmek amaçlanır. Bunun için duygusal deneyimlerini ve ilişkisel dinamiklerini anlamaya ve iyileştirmeye odaklanan teknikler kullanılır.
• Bireysel Psikoterapi Teknikleri: Cinselliğe dair kendilik imajı üstüne değişim, ikna, telkin, empati, itiraf teknikleri uygulanabilir. Bunun yanında cinsellikle ilgili duyguların çözümlenmesi ve partnerle ilgili duyguların anlaşılması da önemlidir.
• Farkındalık ve Rahatlama Teknikleri: Beden farkındalığını artırmak, kaygıyı azaltmak ve cinsel deneyimleri geliştirmek amaçlanır.
• Duyusal Odak Egzersizleri: Performans baskısını azaltmak ve yakınlığı artırmak için kademeli ve yapılandırılmış dokunmaya dayalı cinsel terapi egzersizleri yapmayı içerir.
• İletişim Becerileri Eğitimi: Partnerler arasındaki cinsel iletişimi ve anlaşmayı geliştirmek üzerine şekillenir.
• Psikoeğitimler: Cinsel anatomi, cinsel işlev ve cinsel sağlık hakkında doğru bilgi üzerine eğitim almayı içerir.
• Diğer Teknikler: Cinsel öykü yazma tekniği, bibliyoterapi, hipnoz, atılganlık eğitimi, narkosentez ve benzeri farklı teknikler de kullanılabilir.

Cinsel Terapistlerden Beklenen Özellikler Nelerdir?

Cinsel terapistler, birçok birey için zor bir konu olabilen cinsellik gibi hassas bir alanda uzmanlaşan ruh sağlığı çalışanlarıdır. Bu sebeple seçilecek olan terapist ve yaklaşımı önem kazanır. Terapist, arama sürecinde dikkat edilecek bazı noktalar bireyler için faydalı olabilir. Cinsel terapi yolculuğuna çıkmadan önce terapist arayışındayken dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde olabilir:

• Lisanslı ruh sağlığı uzmanı olmak (psikologlar, psikolojik danışmanlar, psikiyatristler),
• Cinsel terapide deneyimli olmak veya bu alanda uzmanlaşmak,
• Cinsel terapiye dair alınan ek eğitimlere veya sertifikalara sahip olmak,
• Profesyonel cinsel terapi kurumlarının üyelerinden biri olmak.

Bir cinsel terapistin düzenli danışman eğitiminin yanı sıra birtakım konularda bilgi sahibi olması ve bazı özellikler taşıması gerekebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Anatomi ve Fizyoloji: Cinsellik eğitiminde sinir ve hormonal sistemlerin anatomisi ve fizyolojisinin derinlemesine anlaşılması gereklidir. Stresin ve sağlık sorunlarının cinsellikle nasıl kesiştiğini bilmek önemlidir. Böylece gerekli durumlarda tıbbi müdahale için yönlendirme yapılabilir.
• Güncel Bilgiler: Cinsellikle ilgili çokça yanlış bilginin olduğu ve bireylerin sıkça yanılgıya düştüğü günümüzde, cinsel terapistlerin en yeni ve doğru bilgilere hâkim olmaları beklenir.
• İlişki Danışmanlığı: Cinsellik ikili ilişkilerin genel sağlığıyla bağlantılıdır. Bu sebeple cinsel terapi için ilişki dinamiklerine dair güçlü veriler gerekebilir.
• Arzular: Erotik arzu çeşitli koşullarda değişebilen bir dinamiktir. Bir cinsel terapist cinsellikteki arzuların bilinmeyen yönlerine ışık tutabilir.
• Travmalar: Cinsel travmalar bireyler için hassas konular olabilir. Bu sebeple travmalarla ilgili konuşulurken bu duruma hassasiyetle yaklaşmak önemlidir. 
• Belirli Cinsel Sorunlar: Özellikle sık görülen cinsel sorunların tedavisine nasıl yaklaşılacağını bilmek gerekebilir. Bir cinsel terapist cinsel sorunlarda değerlendirmeye bireyin tüm yönlerini (beden, zihin, sosyal bağlam ve ilişki dinamikleri) dâhil ederek ilerler.
• Ön Yargısız Olmak: Cinsel terapistler, cinsel sapkınlıklar da dâhil olmak üzere tüm cinsel sorunlara ön yargısız yaklaşmalı ve bunu danışana hissettirmelidir.
• Partner Farklılıkları: Çiftlerin cinsel terapi almaya karar vermesinin yaygın bir nedeni aralarındaki cinsel istek düzeylerinin farklılığıdır. Bir cinsel terapist arzuları etkileyen faktörleri ve farklılıkları anlaşmaya götürebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Cinsel terapi kaç seans sürer? 

Bireyler çoğu durumda cinsel terapiye kısa süreli olarak katılırlar. Bazı durumlardaysa daha uzun süreli bir terapi süreci gerekebilir. Cinsel sorunun türüne ve çifte göre değişiklikler olsa da cinsel tedaviler ortalama 2-4 ay ve 6-10 seans sürebilir. Bazen 1-2 görüşmeyle daha iyi hisseden danışanlar olabildiği gibi yıllara yayılan bir süreç de söz konusu olabilir. Çoğu terapide olduğu gibi cinsel terapide de seansların ne kadar süreceği, soruna ve bireye bağlı olarak değişiklik gösterir.

Türkiye'deki durumlara bakıldığında, sağlıklı bir bedene ve iyi bir ruh hâline sahip bireylerde veya çiftlerde cinsel sorunlar görülebiliyor. Bu sorunların temel nedenleri arasında cinsel eğitimde eksiklik, cinsel konularda yanlış bilgiler, cinsel deneyimsizlik, yetiştirilme biçimi, cinsellikle ilgili yanlış düşünce ve algılar sayılabilir. Bu sebeplerle ortaya çıkan cinsel sorunlar genellikle birkaç seans terapi hizmetiyle tedavi edilebiliyor. 

Cinsel terapiye partner olmadan gidilir mi? 

Cinsel terapiye partner olmadan da gidilebilir. Cinsel terapiye başvuran bireyin bir partneri varsa tedaviye onunla birlikte başlaması önerilebilir. Bu şekilde tedavi başarısı pozitif yönde etkilenebilir. Cinsel terapistler çeşitli durumlarda bireysel seanslar, çift seansları veya her ikisinin bir karışımı olan seanslar arasından hangisinin daha uygun olacağına karar verebilirler.

Cinsel terapide etik kurallar nelerdir? 

Cinsel terapinin bazı etik kuralları vardır. Genel olarak bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Cinsel terapist mesleğinin temel etik kuralları dışında açık görüşlü, cinselliğe karşı tarafsız bir bakış açısı olan, hoşgörülü, esnek, kendi değerlerinin bilincinde ve bunları yansıtmayan, bilgi sahibi, güvenilir biri olmalıdır.
• Terapistler danışanlarını kendi yetkinlikleri ve özellikleri konusunda doğru ve açık bir şekilde bilgilendirmelidir.
• Herhangi bir tanı konmadan önce danışandan yeterli öykü almalı ve gereken tüm değerlendirmeler yapılmalıdır. 
• Uygulanacak tedavi planından cinsel terapist sorumludur. Bunun yanında danışanı olası tüm tedavi olasılıkları konusunda bilgilendirmeli ve fikrini almalıdır. Tedaviyi detaylı şekilde danışana aktarmalıdır.

Cinsel terapist danışanla içinde bulunduğu terapi sürecinde, danışana dair edindiği tüm bilgileri saklı tutmak zorundadır. Bir cinsel terapist danışanla ilgili bilgileri ancak şu koşullarla açıklayabilir:

• Danışanın ya da başka bir bireyin hayatına veya güvenliğine ilişkin bir tehlike durumu varsa,
• Yasal bir zorunluluk söz konusuysa,
• Bir süpervizyon ya da konsültasyon alınıyorsa.

Bunlara ek olarak cinsel terapide terapist ve danışan arasında bir cinsel ilişkiye veya herhangi bir yakınlığa yer yoktur. Buna danışanın yakın duygusal bağı olan bireyler ve birinci derece yakınları da dâhildir. Danışanla terapi dışında ticari, sosyal ya da herhangi bir başka ilişki türüne girilmez. Cinsel terapist danışanın özel bilgilerini çeşitli eğitim, araştırma veya yayın için kullanmak isterse danışana bilgi vermelidir.

Cinsel terapi seansına hazırlanmak için ne yapmam gerekir? 

İlk cinsel terapi seansına hazır şekilde gitmek bireyin kendini daha rahat ve güvende hissetmesinde yardımcı olabilir. Dikkate alınabilecek bazı öneriler şunlar olabilir:

• Merak edilen soruları ve hissedilen endişeleri bir yere yazmak terapinin daha faydalı geçmesini sağlayabilir. 
• Cinsel geçmiş ve deneyimler terapide üzerinde durulacak meselelerdir. Bu konularda açık, dürüst ve konuşmaya istekli olmak ilerleyiş açısından önemlidir.
• Yeni şeyler öğrenmek ve denemek terapilerin bir parçasıdır. İstekli ve açık görüşlü olmak terapi sürecini etkileyebilir.
• Terapiden ve terapistten beklentileri belirlemek faydalı olabilir. Terapinin amacı ve bireyin beklentilerinin uyumu önemlidir.