Çinko Eksikliği Belirtileri Nelerdir, Neden Olur?

Vitamin ve mineraller, bütünsel sağlığı korumaya ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye destek olur. İnsan vücuduna faydalı minerallerden biri de çinkodur. Vücutta üretilemeyen çinkonun dışarıdan besinlerle alınması gerekir. Bu mineral yeteri kadar karşılanamadığında çinko eksikliği ortaya çıkar. Her yaş grubundan kişilerde görülebilen çinko yetersizliği farklı semptomlar gösterir. Peki; çinko eksikliği belirtileri nelerdir, neden olur?

Çinko Eksikliği Nedir?

Çinko, vücudun temel fonksiyonlarının sağlıklı biçimde çalışmasına yardımcı minerallerden biridir. Bu mineral özellikle hamileler, çocuklar ve ergenlik çağındaki kişiler için önemlidir. Çinko minerali büyüme ve gelişme üzerinde olumlu etkilerde bulunmanın yanı sıra bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasına da yardımcı olur.

Çinko mineralinin besinler aracılığıyla yeterli miktarda alınamaması veya vücutta bu mineralin emilimini etkileyen sağlık sorunları, çinko eksikliğinin nedenleri arasındadır. Çinko seviyesi yeterli düzeyde olmayanların hekim önerisiyle dışarıdan takviye alması gerekir.

Çinko Eksikliği Belirtileri Nelerdir, Nasıl Anlaşılır?

Çinko eksikliği fiziksel ve psikolojik birtakım semptomlarla kendini belli eder. "Çinko eksikliği nasıl anlaşılır?" diye merak ediyorsanız bu mineralin düşük seviyede seyrettiği kişilerin cildinde egzamaya benzeyen görünümler oluşabilir. Ruh hâlinde yaşanan ani değişimler de kadınlarda ve erkeklerde çinko eksikliği belirtileri arasında sayılır.

Çinko eksikliğinin diğer belirtileri arasında şunlar vardır:

• Koku ve tat alma hissinde azalma,
• Vücutta oluşan yaraların daha geç iyileşmesi,
• Ciltte kuruluk ve pürüzler, 
• Görme problemleri,
• Enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olma,
• Beslenme düzeninde değişiklik olmadan gelişen iştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı,
• Cinsel işlev bozuklukları,
• Konsantrasyon eksikliği,
• Işığa duyarlılık,
• Ruhsal değişimler,
• Tırnakların yavaş uzaması ve kolay kırılması.

Bunların yanı sıra "Çinko eksikliği ishal yapar mı?" çinko eksikliği olan kişilerin cevabını araştırdığı sorulardan biridir. Çinko, bağırsak fonksiyonlarında değişikliğe neden olabilir. Sebepsiz yere ortaya çıkan ve uzun süren ishal, çinko eksikliğinin işaretlerinden biri olabilir. Bunun yanı sıra mide bulantısı ve karın ağrısı da görülebilir.

Çinko Eksikliği Saç Dökülmesine Neden Olur mu?

Çinko, saçı güçlendirmeye yardımcı minerallerden biridir. Saç dökülmesi problemi çinko eksikliği belirtilerinden biridir.

Çinko Eksikliği Ağız Yarası Yapar mı?

Ağız yaraları vücutta mineral ve vitamin seviyelerinin yeterli olmadığı durumlarda sıklıkla ortaya çıkar. Özellikle B12 vitamini ve çinko eksikliğinde aft adı verilen ağız yaraları oluşur. Bunun yanı sıra dil ve dudaklarda da iltihaplar olabilir.

Çinko Eksikliği Âdet Düzensizliği Yapar mı?

Çinko eksikliğinin âdet döngüsüne doğrudan etkisi yoktur. Ancak âdet dönemi belirtilerinin daha yoğun hissedilmesi, magnezyum ve çinko eksikliği semptomları arasında yer alır. 

Çinko Eksikliği Hâlsizlik Yapar mı?

Çinko oranı düşük olan kişilerde hâlsizlik, yorgunluk, uyku problemleri görülür. 

Çinko Eksikliği Kulak Çınlaması Yapar mı?

Kulak çınlamasının sebepleri arasında kulak iltihabından strese, kansızlıktan hormonal değişimlere kadar pek çok etken bulunur. Bunların yanı sıra çinko, demir, B12 gibi vitamin ve mineral eksikliği de kulak çınlaması yapabilir. 

Bebeklerde ve Çocuklarda Çinko Eksikliği Belirtileri

Çinko, vücuttaki metabolik faaliyetleri de etkileyen mineraller arasında yer alır. Bu eksiklik söz konusu olduğunda bebeklerde ve çocuklarda da cilt problemleri, yaraların geç iyileşmesi, sık tekrarlayan enfeksiyon gibi yetişkinlerle ortak semptomlar görülür.

Çocuklarda ve bebeklerde görülen çinko eksikliği belirtilerini şöyle sıralayabiliriz: 

• Bebeklik ve çocukluk çağı gelişimin en kritik olduğu dönemdir. Bu dönemde ortaya çıkan çinko yetersizliği nedeniyle büyüme ve gelişme geriliği olabilir.
• Çinkonun ideal oranlarda olmaması bebeklerde ve çocuklarda öğrenme güçlüğüne yol açabilir.
• Çinko seviyesi düşük olan çocuklar ergenliğe akranlarından geç girebilirler. 

Çinko Eksikliği Neden Olur?

Çinko vücudun kendi kendine üretemediği bir mineraldir ve bu nedenle dışarıdan alınması gerekir. Çinko içeren besinlerin yeterli miktarda tüketilmemesi bu mineralin eksikliğine yol açar. Bunun yanı sıra bazı hastalıklar da çinko seviyesinin düşmesine neden olabilir.

Çinko eksikliğini ortaya çıkaran sebepleri şöyle açıklayabiliriz:

• Aşırı Alkol Tüketimi: Alkol vücuttaki çinko emilimini güçleştirir. Bu nedenle aşırı miktarda alkol tüketenlerde sıklıkla çinko eksikliği görülür.
• Crohn Hastalığı, Çöylak: Çölyak, Crohn gibi bağırsak rahatsızlıkları da çinko emilimine etki eden nedenler arasında yer alır. 
• Vegetatif Besin Kaynakları: Bazı bitkisel gıdaların içerdiği fitatlar ve oksalatlar da çinko emilimini güçleştirebilir.
• İçme Suyu: Bazı içme sularının çinko miktarı düşük seviyelerdedir. Bu suları tüketen kişilerde çinko yetersizliğine rastlanır. 
• Beslenme ve Diyetler: Et ve deniz mahsulleri zengin çinko içeriğine sahip besinler arasında yer alır. Bu besinleri tüketmeyi tercih etmeyen, yüksek lifli veya vegan diyet uygulayanların çinko değerleri düşük olabilir.
• Gebelik ve Emzirme: Gebeler ve emziren annelerin çinko ihtiyacı diğer bireylere kıyasla daha fazladır. Hem anne hem bebeğin çinko eksikliği yaşamaması için bu dönemde sağlıklı ve dengeli beslenme hayli önemlidir.
• Gelişim Çağı: Çinko, büyüme evresinde vücudun en çok ihtiyaç duyduğu minerallerden biridir. Bu dönemde yetersiz beslenen çocuklarda çinko eksikliği görülmesi son derece normaldir. 
• Mide Ameliyatları: Mide küçültme operasyonları çinko emilimini etkileyen özel durumlardan biridir. Bu ameliyatı olan kişilerde zaman içinde çinko eksikliği ortaya çıkabilir.

Çinko Eksikliğinde Görülen Hastalıklar

Vücudunuzun ihtiyaç duyduğu çinko miktarı karşılanmadığında bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Çinko eksikliğiyle ilişkili olan bazı hastalıkları şöyle sıralayabiliriz:

• Çinko eksikliği demir emilimini etkileyebilir ve anemiye neden olabilir.
• Felç veya kalp krizini tetikleyebilir.
• Çinko, üreme minerali olarak da bilinir. Bu nedenle hem kadınlarda hem erkeklerde kısırlığa yol açabilir.
• Yumurtalık, cilt, bağırsak gibi kanser türlerine neden olabilir.
• Çinko eksikliğinin vücudun metabolizmasını etkilemesi nedeniyle diyabet meydana gelebilir.
• Vitamin ve çinko minerali eksikliğine bağlı gece körlüğü ortaya çıkabilir.
• Obeziteye neden olabilir. 

Çinko Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Çinko eksikliğini gidermek için hekiminizin tavsiye ettiği takviye miktarlarını önerdiği süre boyunca düzenli şekilde kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra dikkat etmeniz gerekenlerse şunlardır:

• Doğru ve Yeterli Beslenme: "Çinko eksikliği için ne yemeli?" çinko eksikliği olanların merak ettiği sorulardan biridir. Çinko eksikliğini ortadan kaldırmak için kırmızı et, kabuklu deniz ürünleri, süt ürünleri, baklagil, tahıl, kabuklu yemiş gibi besinleri beslenme rutininize ekleyebilirsiniz. 
• Rahatsızlıkların Tedavisi: Çinko eksikliğine yol açan sağlık problemlerini tedavi ettirmek bu mineralin eksikliğinin giderilmesini sağlar.
• Alkol Tüketimini Sınırlamak: Alkol tüketimini sınırlamak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu çinko miktarının korunmasına yardımcı olur.
• Beslenme Danışmanlığı: Özellikle diyet yapmak isteyen kişilerin beslenme danışmanlığı alması önerilir. Diyetisyenler, danışanların vücudundaki vitamin ve mineral değerlerini göz önünde bulundurup kişiye özel liste hazırlar. Bu durumda ihtiyacı olan kişiler doğru miktarlarda çinko alımına yönlendirilir.

Sık Sorulan Sorular

Çinko eksikliği kilo vermeye engel midir?

Çinko eksikliği kilo vermeyi engelleyen nedenlerden biri değildir. Ancak çinko eksikliği nedeniyle diyabet görülen kişiler kilo dengesini korumada zorlanabilir.

Çinko takviyesi diğer ilaçlarla etkileşime girer mi?

Çinko takviyesinin doğum kontrol hapları, antibiyotikler, idrar söktürücü gibi ilaçlarla birlikte kullanılması tavsiye edilmez. Bunun yanı sıra magnezum, kalsiyum, demir, bakır gibi takviyelerle birlikte alındığında da onların etkisini hafifletebilir. Hekiminiz çinko takviyesi almanızı önerirse düzenli kullandığınız ilaç ve takviyeleri mutlaka bildirmelisiniz.

Çinko takviyesi almanın en iyi zamanı nedir?

Vitamin ve mineraller, türüne göre aç veya tok karna kullanılır. Çinko için ideal zaman dilimiyse sabahtır. Hekiminiz farklı bir kullanım önermediği sürece sabahları kahvaltıdan sonra tok karna alabilirsiniz. Eğer kullandığınız farklı ilaçlar varsa bunları mutlaka hekiminize iletmeli, ilaçları onun önerisine uygun şekilde kullanmaya dikkat etmelisiniz.

360Sağlık olarak "Siz neredeyseniz sağlık orada" diyor, sizi dilediğiniz yerde ziyaret edip ihtiyacınız olan sağlık desteğini almanızı sağlıyoruz. Eğer siz de çinko eksikliği veya başka bir rahatsızlığın tespiti için tahlil yaptırmak ya da diğer sağlık hizmetlerimizden faydalanmak isterseniz bize ulaşabilirsiniz. Dilerseniz sunduğumuz hizmetleri sevdikleriniz için de satın alabilir, onların da ihtiyaç duydukları sağlık hizmetine güvenle ulaşmasını sağlayabilirsiniz.